ANEKS I
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 40 mg/12,5 mg tabletkiTolucombi 80 mg/12,5 mg tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Tolucombi 40 mg/12,5 mg tabletki
Każda tabletka zawiera 40 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
Tolucombi 80 mg/12,5 mg tabletki
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
Substancje pomocnicze o znanym działaniu:
Każda tabletka 40 mg/12,5 mg zawiera 57 mg laktozy (w postaci laktozy jednowodnej) i 147,04 mgsorbitolu (E 420).
Każda tabletka 80 mg/12,5 mg zawiera 114 mg laktozy (w postaci laktozy jednowodnej) i 294,08 mgsorbitolu (E 420).
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka.
Tolucombi 40 mg/12,5 mg tabletki
Białe do prawie białych lub różowawo białe po jednej stronie i marmurkowo różowe po drugiejstronie, dwuwarstwowe, obustronnie wypukłe, owalne tabletki o wymiarach 15 mm x 7 mm.
Tolucombi 80 mg/12,5 mg tabletki
Białe do prawie białych lub różowawo białe po jednej stronie i marmurkowo różowe po drugiejstronie, dwuwarstwowe, obustronnie wypukłe, owalne tabletki o wymiarach 18 mm x 9 mm.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego.
Złożony produkt leczniczy Tolucombi (zawierający telmisartan w dawce 40 mg i hydrochlorotiazyd wdawce 12,5 mg oraz telmisartan w dawce 80 mg i hydrochlorotiazyd w dawce 12,5 mg) jest wskazanydo stosowania u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jest kontrolowane w sposóbwystarczający po zastosowaniu samego telmisartanu.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Tolucombi powinien być przyjmowany przez pacjentów, u których nadciśnienie nie jest dostateczniekontrolowane samym telmisartanem. Zaleca się indywidualne dostosowanie dawki każdego zeskładników produktu, przed zastosowaniem ustalonej dawki produktu złożonego. Jeśli uzna się to zaklinicznie odpowiednie, może być rozważona bezpośrednia zmiana z monoterapii na terapięskojarzoną.
2
- Tolucombi 40 mg/12,5 mg może być podawany raz na dobę, pacjentom, u których ciśnienie tętnicze nie jest odpowiednio kontrolowane po zastosowaniu telmisartanu w dawce 40 mg.- Tolucombi 80 mg/12,5 mg może być podawany raz na dobę, pacjentom, u których ciśnienie tętnicze nie jest odpowiednio kontrolowane po zastosowaniu telmisartanu w dawce 80 mg.
Zaburzenia czynności nerek
Zaleca się okresowe monitorowanie czynności nerek (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności wątroby, nie należyprzekraczać dawki produktu leczniczego Tolucombi 40 mg/12,5 mg raz na dobę. Tolucombi nie jestwskazany do stosowania u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby. U pacjentów zzaburzeniami czynności wątroby tiazydy powinny być stosowane z ostrożnością (patrz punkt 4.4).
Pacjenci w podeszłym wieku
Nie ma konieczności dostosowania dawki.
Dzieci i młodzież
Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego Tolucombi u dzieci imłodzieży w wieku poniżej 18 lat. Brak dostępnych danych.
Sposób podawania
Produkt leczniczy Tolucombi należy przyjmować doustnie raz na dobę, popijając płynem. Produktleczniczy można przyjmować niezależnie od posiłków.
4.3 Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na którąkolwiek substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
- Nadwrażliwość na inne pochodne sulfonamidowe (hydrochlorotiazyd jest pochodną sulfonamidową).
- Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkt 4.4 i 4.6).- Zastój żółci i niedrożność dróg żółciowych.
- Ciężka niewydolność wątroby.
- Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny <30 ml/min).- Oporna na leczenie hipokaliemia, hiperkalcemia.
Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Tolucombi z produktami zawierającymi aliskiren jestprzeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik filtracjikłębuszkowej, GFR<60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ciąża
Nie należy rozpoczynać leczenia antagonistami receptora angiotensyny II u pacjentek w ciąży. O ilekontynuacja leczenia za pomocą antagonisty receptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentekplanujących ciążę należy zastosować leki przeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profilbezpieczeństwa stosowania w ciąży. Po stwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptoraangiotensyny II należy natychmiast przerwać i w razie potrzeby rozpocząć inne leczenie (patrz punkty
4.3 i 4.6).
Zaburzenia czynności wątroby
3
Ponieważ telmisartan jest eliminowany z żółcią, Tolucombi nie powinien być stosowany u pacjentówz zastojem żółci, niedrożnością dróg żółciowych lub ciężką niewydolnością wątroby (patrz punkt 4.3).U tych pacjentów można spodziewać się zmniejszonego klirensu wątrobowego telmisartanu.
Ponadto należy zachować ostrożność w przypadku podawania produktu leczniczego Tolucombipacjentom z zaburzeniem czynności wątroby lub z postępującą chorobą wątroby, ponieważ nieznacznezmiany równowagi wodno-elektrolitowej mogą przyśpieszyć wystąpienie śpiączki wątrobowej. Brakdanych klinicznych dotyczących stosowania telmisartanu u pacjentów z zaburzeniem czynnościwątroby.
Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe
Stwierdzono zwiększone ryzyko ciężkiego niedociśnienia tętniczego i niewydolności nerek podczaspodawania leków wpływających na układ renina-angiotensyna-aldosteron pacjentom z obustronnymzwężeniem tętnic nerkowych lub ze zwężeniem tętnicy nerkowej w przypadku jednej czynnej nerki.
Zaburzenia czynności nerek i stan po przeszczepieniu nerki
Produktu leczniczego Tolucombi nie wolno stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek(klirens kreatyniny <30 ml/min) (patrz punkt 4.3). Brak doświadczenia odnośnie stosowania produktuleczniczego Tolucombi u pacjentów po niedawno przebytym przeszczepieniu nerki. Istnieją niewielkiedoświadczenia w stosowaniu produktu leczniczego Tolucombi u pacjentów z łagodnymi doumiarkowanych zaburzeniami czynności nerek, w związku z tym zaleca się monitorowanie stężeniapotasu, kreatyniny i kwasu moczowego w surowicy krwi. U pacjentów z zaburzeniami czynnościnerek może wystąpić azotemia związana z podawanym diuretykiem tiazydowym.
Zmniejszenie objętości krwi krążącej
Objawowe niedociśnienie tętnicze, szczególnie po pierwszej dawce, może wystąpić u pacjentów zezmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową i (lub) zmniejszonym stężeniem sodu w wynikuintensywnego leczenia moczopędnego i (lub) ograniczenia spożycia soli, biegunki lub wymiotów.Zaburzenia te powinny zostać wyrównane przed podaniem produktu leczniczego Tolucombi.
Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) (ang. Renin-Angiotensin-
Aldosterone-system, RAAS)
Istnieją dowody, iż jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) (ang.Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACEI), antagonistów receptora angiotensyny II (ang.Angiotensin Receptor Blockers, ARB) lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia, hiperkaliemiioraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). W związku z tym nie zaleca siępodwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorów ACE,antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1).
Jeśli zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno byćprowadzone wyłącznie pod nadzorem specjalisty, a parametry życiowe pacjenta, takie jak: czynnośćnerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie krwi powinny być ściśle monitorowane.U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE orazantagonistów receptora angiotensyny II.
Inne stany związane z pobudzeniem układu renina-angiotensyna-aldosteron
U pacjentów, u których napięcie naczyniowe i czynność nerek zależą głównie od aktywności układurenina-angiotensyna-aldosteron (np. pacjenci z ciężką zastoinową niewydolnością serca lub wprzebiegu chorób nerek, w tym ze zwężeniem tętnicy nerkowej) podawanie leków wpływających naten układ było związane z gwałtownym obniżeniem ciśnienia krwi, hiperazotemią, oligurią orazrzadko, z ostrą niewydolnością nerek (patrz punkt 4.8).
Pierwotny hiperaldosteronizm
Pacjneci z pierwotnym hiperaldosteronizmem przeważnie nie odpowiadają na leczenie lekamiprzeciwnadciśnieniowymi działającymi poprzez hamowanie układu renina-angiotensyna. Tak więcstosowanie produktu leczniczego Tolucombi w tych przypadkach nie jest zalecane.
Zwężenie zastawki aortalnej i dwudzielnej, przerostowa kardiomiopatia zawężająca
4
Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia krwionośne, należy zachowaćszczególną ostrożność u pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej lub dwudzielnej, lub przerostowąkardiomiopatią zawężającą.
Wpływ na metabolizm i układ dokrewny
Leczenie tiazydem może zaburzać tolerancję glukozy. U pacjentów z cukrzycą przyjmujących insulinęlub doustny lek przeciwcukrzycowy oraz telmisartan może wystąpić hipoglikemia. Dlatego u tychpacjentów należy monitorować stężenie glukozy; konieczna może być również modyfikacja dawkiinsuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Cukrzyca utajona może się ujawnić w trakcieleczenia tiazydem.
Leczenie diuretykami powoduje zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów, jednak po dawce12,5 mg zawartej w produkcie leczniczym Tolucombi nie odnotowano żadnego lub niewielki wpływna ich stężenie. U niektórych pacjentów przyjmujących tiazyd wystąpienie objawów związanych zhiperurykemią lub dną moczanową może zostać przyśpieszone.
Zaburzenia równowagi elektrolitowej
Tak jak w przypadku wszystkich pacjentów przyjmujących diuretyki, okresowe monitorowaniestężenia elektrolitów w osoczu powinno być wykonywane w odpowiednich odstępach czasu. Tiazydy,w tym hydrochlorotiazyd, mogą powodować zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej (w tymhipokaliemię, hiponatremię i alkalozę hipochloremiczną). Objawami ostrzegającymi o zaburzeniachrównowagi wodno-elektrolitowej są suchość błony śluzowej jamy ustnej, wzmożone pragnienie,astenia, letarg, senność, niepokój, bóle mięśniowe, skurcze, męczliwość mięśni, obniżone ciśnienietętnicze, oliguria, tachykardia, zaburzenia dotyczące układu pokarmowego takie jak nudności iwymioty (patrz punkt 4.8).
- Hipokaliemia
Chociaż w przypadku stosowania diuretyków tiazydowych może dojść do hipokaliemii, jednoczesnaterapia telmisartanem może zmniejszyć hipokaliemię wywołaną przez diuretyki. Ryzyko hipokaliemiijest większe u pacjentów z marskością wątroby, u pacjentów, u których dochodzi do szybkiej diurezylub u pacjentów, którzy przyjmują doustnie nieodpowiednią ilość elektrolitów lub są leczenijednocześnie kortykosteroidami lub hormonem adrenokortykotropowym (ACTH) (patrz punkt 4.5).
- Hiperkaliemia
Z drugiej strony, z powodu antagonistycznego działania telmisartanu, składnika produktu leczniczegoTolucombi, na receptor angiotensyny II (AT1) może wystąpić hiperkaliemia. Pomimo faktu, że nieodnotowano klinicznie znamiennych przypadków wystąpienia hiperkaliemii związanej zestosowaniem produktu leczniczego Tolucombi, czynniki ryzyka związane z jej wystąpieniemobejmują niewydolność nerek i (lub) niewydolność serca oraz cukrzycę. Diuretyki oszczędzającepotas, suplementy potasu lub sole zawierające potas, powinny być stosowane z dużą ostrożnościąpodczas terapii produktem leczniczym Tolucombi (patrz punkt 4.5).
- Hiponatremia i alkaloza hipochloremiczna
Nie ma dowodów na to, aby Tolucombi zmniejszał lub zapobiegał hiponatremii wywołanejstosowaniem diuretyków. Niedobór chlorków na ogół jest umiarkowany i nie wymaga leczenia.
- Hiperkalcemia
Tiazydy mogą zmniejszać wydalanie wapnia z moczem, co może spowodować przejściowe iniewielkie zwiększenie stężenia wapnia w surowicy, przy braku innych, znanych zaburzeńmetabolizmu wapnia. Znaczna hiperkalcemia może być objawem utajonej nadczynności przytarczyc.Tiazydy powinny zostać odstawione przed przeprowadzeniem badań czynnościowych przytarczyc.
- Hipomagnezemia
Wykazano, że tiazydy zwiększają wydalanie magnezu z moczem, co może doprowadzić dohipomagnezemii (patrz punkt 4.5).
Laktoza, sorbitol i sód
5
Produkt leczniczy zawiera laktozę. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoboremlaktazy lub zaburzeniami wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni stosować tego produktuleczniczego.
Tolucombi 40 mg /12,5 mg zawiera 147,04 mg sorbitolu w każdej tabletce, co odpowiada 5 mg/kg/dzień, jeśli masa ciała wynosi 29,8 kg.
Należy wziąć pod uwagę addytywne działanie podawanych jednocześnie produktów zawierającychruktozę (lub sorbitol) oraz pokarmu zawierającego fruktozę (lub sorbitol). Sorbitol zawarty wprodukcie leczniczym może wpływać na biodostępność innych, podawanych równocześnie drogądoustną, produktów leczniczych.
Tolucombi 80 mg /12,5 mg zawiera 294,08 mg sorbitolu w każdej tabletce, co odpowiada 5 mg / kg /dzień, jeśli masa ciała wynosi 58,8 kg. Należy wziąć pod uwagę addytywne działanie podawanychjednocześnie produktów zawierających ruktozę (lub sorbitol) oraz pokarmu zawierającego fruktozę(lub sorbitol). Sorbitol zawarty w produkcie leczniczym może wpływać na biodostępność innych,podawanych równocześnie drogą doustną, produktów leczniczych. Pacjenci o wadze 58,8 kg lubmniejszej z dziedziczną nietolerancją fruktozy nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego.
Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) w jednej tabletce, a więc można powiedzieć, żezasadniczo „nie zawiera sodu”.
Różnice etniczne
Podobnie jak w przypadku innych antagonistów receptora angiotensyny II, telmisartan jest wyraźniemniej skuteczny w leczeniu nadciśnienia u osób rasy czarnej, prawdopodobnie z powodu częstszegowystępowania zmniejszonego stężenia reniny w populacji pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem.
Inne
Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwnadciśnieniowych, nadmierne obniżenie ciśnieniakrwi u pacjentów z kardiomiopatią niedokrwienną lub z chorobą niedokrwienną serca możespowodować zawał serca lub udar.
Informacje ogólne
Reakcje nadwrażliwości na hydrochlorotiazyd mogą wystąpić u pacjentów z lub bez alergii czy astmyoskrzelowej w wywiadzie, jednakże takie epizody są bardziej prawdopodobne u pacjentów zobciążonym wywiadem. Istnieją doniesienia o zaostrzeniu lub aktywacji tocznia rumieniowategoukładowego po przyjęciu diuretyków tiazydowych, w tym hydrochlorotiazydu.W związku ze stosowaniem tiazydowych leków moczopędnych opisywano przypadki reakcjinadwrażliwości na światło (patrz punkt 4.8). W przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwościpodczas leczenia, zaleca się przerwanie podawania leku. Jeśli ponowne rozpoczęcie podawania lekuwydaje się być konieczne, zaleca się osłanianie ciała przed światłem słonecznym lub sztucznympromieniowaniem UVA.
Nadmierne nagromadzenie płynu między naczyniówką a twardówką, ostra krótkowzroczność i jaskra
z zamkniętym kątem przesączania
Hydrochlorotiazyd, będący sulfonamidem, może powodować swoiste reakcje prowadzące nadmiernenagromadzenie płynu między naczyniówką a twardówką z ograniczeniem pola widzenia, do ostrejprzejściowej krótkowzroczności i ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania. Objawy obejmująnagłe zmniejszenie ostrości widzenia lub ból oczu, które zwykle występują w ciągu kilku godzin lubtygodni od rozpoczęcia terapii lekiem. Nieleczona ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączaniamoże prowadzić do trwałej utraty wzroku. Leczenie w pierwszej kolejności polega na jak najszybszymodstawieniu hydrochlorotiazydu. W przypadku, gdy nie udaje się opanować ciśnienia wewnątrzgałkowego, należy rozważyć niezwłoczne podjęcie leczenia chirurgicznego lubzachowawczego. Do czynników ryzyka rozwoju ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania możenależeć uczulenie na sulfonamidy lub penicylinę w wywiadzie.
Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry
6
W dwóch badaniach epidemiologicznych z wykorzystaniem danych z duńskiego krajowego rejestrunowotworów złośliwych stwierdzono zwiększenie ryzyka nieczerniakowych nowotworów złośliwychskóry (NMSC, ang. non-melanoma skin cancer) [raka podstawnokomórkowego (BCC, ang. basal cellcarcinoma) i raka kolczystokomórkowego (SCC, ang. squamous cell carcinoma)] w warunkachzwiększającego się łącznego narażenia organizmu na hydrochlorotiazyd (HCTZ). W mechanizmierozwoju NMCS mogą odgrywać rolę właściwości fotouczulające HCTZ.
Pacjentów przyjmujących HCTZ należy poinformować o ryzyku NMSC i zalecić regularnesprawdzanie, czy na skórze nie pojawiły się nowe zmiany, i szybki kontakt z lekarzem w przypadkustwierdzenia jakichkolwiek podejrzanych zmian skórnych. Pacjentom należy zalecić podejmowaniemożliwych działań zapobiegawczych w celu minimalizacji ryzyka rozwoju nowotworów złośliwychskóry, jak ograniczanie narażania się na działanie światła słonecznego i promieniowania UV, a jeśli toniemożliwe - odpowiednią ochronę. Niepokojące zmiany skórne należy niezwłocznie badać zmożliwością wykonania biopsji z oceną histologiczną. U osób, u których w przeszłości występowałyNMSC, może być konieczne ponowne rozważenie stosowania HCTZ (patrz również punkt 4.8).
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Lit
Obserwowano przemijające zwiększenie stężenia litu w surowicy i zwiększenie jego toksyczności wprzypadku jednoczesnego stosowania z inhibitorami konwertazy angiotensyny. Rzadko zanotowanoprzypadki z antagonistami receptora angiotensyny II (w tym Tolucombi). Nie jest zalecanejednoczesne stosowanie litu i produktu leczniczego Tolucombi (patrz punkt 4.4). Jeśli równoczesnestosowanie tych leków jest konieczne, należy kontrolować stężenie litu w surowicy.
Produkty lecznicze związane z utratą potasu i hipokaliemią (np. inne diuretyki kaliuretyczne, środki
przeczyszczające, kortykosteroidy, ACTH, amfoterycyna, karbenoksolon, sól sodowa penicyliny G,kwas salicylowy i jego pochodne): jeżeli istnieje konieczność stosowania tych substancji jednocześniez produktem leczniczym zawierającym hydrochlorotiazyd i telmisartan, zaleca się monitorowaniestężenia potasu w osoczu. Mogą one nasilić działanie hydrochlorotiazydu na stężenie potasu wsurowicy (patrz punkt 4.4).
Produkty lecznicze, które mogą spowodować zwiększenie stężenia potasu lub wywołać hiperkaliemię
(np. inhibitory ACE, diuretyki oszczędzające potas, suplementy potasu, sole zawierające potas,cyklosporyna lub inne produkty lecznicze takie jak sól sodowa heparyny): jeżeli istnieje koniecznośćstosowania tych substancji jednocześnie z produktem zawierającym hydrochlorotiazyd i telmisartan,zaleca się monitorowanie stężenia potasu w osoczu. Jak wynika z doświadczenia w stosowaniu innychproduktów leczniczych, które wpływają na układ renina-angiotensyna, jednoczesne stosowaniepowyższych produktów leczniczych może prowadzić do zwiększenia stężenia potasu w surowicy i wzwiązku z tym nie jest zalecane (patrz punkt 4.4).
Produkty lecznicze, na które wpływają zaburzenia stężenia potasu w surowicy
Należy okresowo monitorować stężenie potasu w surowicy oraz EKG w czasie stosowania produktuleczniczego Tolucombi jednocześnie: z produktami leczniczymi, na których działanie wpływajązmiany stężenia potasu (np. glikozydy naparstnicy, leki przeciwarytmiczne); z lekami mogącymiwywołać „torsades de pointes” (w tym niektóre leki przeciwarytmiczne), dla których hipokaliemia jestczynnikiem predysponującym, takimi jak:
- leki przeciwarytmiczne klasy Ia (np. chinidyna, hydrochinidyna, dyzopiramid);- leki przeciwarytmiczne klasy III (np. amiodaron, sotalol, dofetilid, ibutilid);- niektóre leki przeciwpsychotyczne: (np. tiorydazyna, chloropromazyna, lewomepromazyna, trifluperazyna, cyjamemazyna, sulpiryd, sultopryd, amisulpryd, tiapryd, pimozyd, haloperydol, droperydol);
- inne leki: (np. beprydyl, cyzapryd, difemanil, erytromycyna iv., halofantryna, mizolastyna, pentamidyna, sparfloksacyna, terfenadyna, winkamina iv.).
Glikozydy naparstnicy
Wywołana tiazydami hipokaliemia lub hipomagnezemia sprzyja powstawaniu arytmii wywołanej
7
glikozydami naparstnicy (patrz punkt 4.4).
Digoksyna
Obserwowano wzrost mediany maksymalnego stężenia digoksyny w osoczu (49%) i stężeniaminimalnego (20%) gdy podawano telmisartan jednocześnie z digoksyną, Podczas rozpoczynania,dostosowywania dawki i kończenia leczenia telmisartanem należy monitorować stężenie digoksyny wcelu utrzymania w zakresie terapeutycznym.
Inne leki przeciwnadciśnieniowe
Telmisartan może nasilać działanie hipotensyjne innych leków przeciwnadciśnieniowych.
Dane badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron(RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptoraangiotensyny II lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeńniepożądanych, takich jak: niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tymostra niewydolność nerek) w porównaniu z zastosowaniem leku z grupy antagonistów układu RAA wmonoterapii (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.1).
Przeciwcukrzycowe produkty lecznicze (leki doustne i insulina)
Może być konieczne dostosowanie dawki przeciwcukrzycowych produktów leczniczych (patrz punkt
4.4).
Metformina
Metformina powinna być ostrożnie stosowana: istnieje ryzyko kwasicy mleczanowej z powodupotencjalnej niewydolności nerek wywołanej przez hydrochlorotiazyd.
Kolestyramina i kolestypol (żywice)
Wchłanianie hydrochlorotiazydu jest zaburzone w obecności żywic wymieniających aniony.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
NLPZ (tj. kwas acetylosalicylowy w dawkach o działaniu przeciwzapalnym, inhibitory COX-2 inieselektywne NLPZ) mogą zmniejszać działanie diuretyczne, natriuretyczne i przeciwnadciśnieniowediuretyków tiazydowych i antagonistów receptora angiotensymy II. U niektórych pacjentów zzaburzoną czynnością nerek (np. pacjenci odwodnieni lub pacjenci w podeszłym wieku zzaburzeniami czynności nerek) jednoczesne podanie antagonistów receptora angiotensyny II iśrodków hamujących cyklooksygenazę może powodować dalsze zaburzenie czynności nerek, w tymostrą niewydolność nerek, która jest zwykle stanem odwracalnym. Dlatego takie skojarzenie lekówpowinno być stosowane z dużą ostrożnością, szczególnie u osób w podeszłym wieku. Pacjencipowinni być odpowiednio nawodnieni, należy również rozważyć konieczność monitorowaniaczynności nerek po rozpoczęciu terapii towarzyszącej, a później okresowo.
W jednym badaniu jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu spowodowało 2,5-krotnezwiększenie AUC0-24 i Cmax ramiprylu i ramiprylatu. Znaczenie kliniczne tej obserwacji jest nieznane.
Aminy presyjne (np. noradrenalina)
Ich działanie może być osłabione.
Niedepolaryzujące środki zwiotczające mięśnie szkieletowe (np. tubokuraryna)
Działanie niedepolaryzujących środków zwiotczających mięśnie szkieletowe może być nasilone przezhydrochlorotiazyd.
Produkty lecznicze stosowane w dnie (np. probenecyd, sulfinpyrazon i allopurynol)
Może okazać się konieczne dostosowanie dawki leków zwiększających wydalanie kwasu moczowegoz moczem, ponieważ hydrochlorotiazyd może zwiększyć stężenie kwasu moczowego w surowicy.Może okazać się konieczne zwiększenie dawki probenecydu lub sulfinpyrazonu. Jednoczesnepodawanie tiazydu może zwiększyć częstość występowania reakcji nadwrażliwości na allopurynol.
8
Sole wapnia
Diuretyki tiazydowe mogą zwiększyć stężenie wapnia w surowicy w związku z jego zmniejszonymwydalaniem. Jeśli zajdzie potrzeba stosowania suplementów wapnia lub produktów leczniczychoszczędzających wapń (np. leczenie witaminą D), należy monitorować stężenie wapnia w surowicy iodpowiednio dostosować dawkę wapnia.
Beta-adrenolityki i diazoksyd
Tiazydy mogą zwiększyć działanie hiperglikemizujące beta-adrenolityków i diazoksydu.
Środki antycholinergiczne (np. atropina, biperyden) mogą zwiększyć biodostępność diuretyków
tiazydowych poprzez zmniejszenie perystaltyki jelit i zmniejszenie współczynnika opróżnianiażołądka.
Amantadyna
Tiazydy zwiększają ryzyko działań niepożądanych wywoływanych przez amantadynę.
Środki cytotoksyczne: (np. cyklofosfamid, metotreksat)
Tiazydy mogą zmniejszyć wydalanie nerkowe cytotoksycznych produktów leczniczych i nasilić ichhamujące działanie na czynność szpiku.
Można oczekiwać, że ze względu na farmakologiczne właściwości, następujące produkty leczniczemogą nasilać hipotensyjne działanie wszystkich leków przeciwnadciśnieniowych, w tym telmisartanu:baklofen, amifostyna.
Ponadto, niedociśnienie ortostatyczne może być spotęgowane przez alkohol, barbiturany, opioidoweleki przeciwbólowe lub leki przeciwdepresyjne.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Nie zaleca się stosowania antagonistów receptora angiotensyny II w pierwszym trymestrze ciąży(patrz punkt 4.4). Stosowanie antagonistów receptora angiotensyny II jest przeciwwskazane w drugimi trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Brak odpowiednich danych dotyczących stosowania produktu leczniczego Tolucombi u kobiet wciąży. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na proces rozmnażania się(patrz punkt 5.3).
Dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka działania teratogennego w przypadku narażenia nainhibitory ACE w pierwszym trymestrze ciąży nie są ostateczne; nie można jednak wykluczyćniewielkiego zwiększenia ryzyka. Mimo, że nie ma danych z kontrolowanych badańepidemiologicznych dotyczących ryzyka związanego z antagonistami receptora angiotensyny II, z tągrupą leków mogą wiązać się podobne zagrożenia. O ile kontynuacja leczenia za pomocą antagonistyreceptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować lekiprzeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profil bezpieczeństwa stosowania w ciąży. Postwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptora angiotensyny II należy natychmiast przerwać i wrazie potrzeby rozpocząć inne leczenie.
Narażenie na działanie antagonistów receptora angiotensyny II w drugim i trzecim trymestrze ciążypowoduje działanie toksyczne dla płodu (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnieniekostnienia czaszki) i noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (patrzpunkt 5.3).
Jeżeli do narażenia na działanie antagonistów receptora angiotensyny II doszło od drugiego trymestruciąży, zaleca się badanie ultrasonograficzne nerek i czaszki.
Noworodki, których matki przyjmowały antagonistów receptora angiotensyny II, należy ściśleobserwować za względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia tętniczego (patrz punkty 4.3 i 4.4).
9
Doświadczenia ze stosowaniem hydrochlorotiazydu podczas ciąży, a zwłaszcza w pierwszymtrymestrze, są ograniczone. Badania na zwierzętach są niewystarczające. Hydrochlorotiazyd przenikaprzez łożysko. Ze względu na farmakologiczny mechanizm działania hydrochlorotiazydu stosowanietego leku w drugim i trzecim trymestrze może prowadzić do zmniejszenia perfuzji płodowo-łożyskowej oraz wywoływać zaburzenia u płodu i noworodka, takie jak żółtaczka, zaburzeniarównowagi elektrolitowej i thrombocytopenia.
Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w obrzękach ciążowych, nadciśnieniu ciążowym i stanieprzedrzucawkowym z powodu ryzyka zmniejszenia objętości osocza oraz niedokrwienia łożyska, bezkorzystnego wpływu na przebieg choroby.
Nie należy stosować hydrochlorotiazydu w samoistnym nadciśnieniu tętniczym u kobiet w ciąży zwyjątkiem rzadkich sytuacji, kiedy niemożliwe jest zastosowanie alternatywnego leczenia.
Karmienie piersią
Z powodu braku informacji dotyczących stosowania produktu leczniczego Tolucombi w trakciekarmienia piersią, nie zaleca się jego stosowania w tym okresie. W trakcie karmienia piersią, wszczególności noworodków i dzieci urodzonych przedwcześnie, zaleca się stosowanie innych lekówposiadających lepszy profil bezpieczeństwa.
Małe ilości hydrochlorotiazydu przenikają do mleka kobiet karmiących piersią. Duże dawki tiazydówwywołujące silną diurezę mogą hamować laktację. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczegoTolucombi podczas karmienia piersią. W przypadku stosowania produktu leczniczego Tolucombipodczas karmienia piersią należy stosować możliwie najmniejsze dawki produktu leczniczego.
Płodność
W badaniach przedklinicznych nie zaobserwowano wpływu telmisartanu i hydrochlorotiazydu napłodność u kobiet i mężczyzn.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Tolucombi może wywierać wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Wprzypadku stosowania produktu Tolucombi mogą czasami wystąpić zawroty głowy i senność.
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym są zawroty głowy. W rzadkich przypadkach (≥1/10000 do <1/1000) może wystąpić ciężki obrzęk naczynioruchowy.
W kontrolowanym, randomizowanym badaniu klinicznym z udziałem 1471 pacjentów, 835 pacjentówotrzymywało telmisartan i hydrochlorotiazyd, a 636 sam telmisartan, całkowita częstośćwystępowania działań niepożądanych w trakcie stosowania produktu leczniczego Tolucombi byłaporównywalna z częstością ich występowania w trakcie stosowania samego telmisartanu. Zależna oddawki częstość występowania działań niepożądanych nie została ustalona, nie zaobserwowanokorelacji z płcią, wiekiem i rasą pacjentów.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
Działania niepożądane odnotowane we wszystkich badaniach klinicznych, występujące częściej (p≤0,05) w przypadku połączenia telmisartanu i hydrochlorotiazydu niż w przypadku stosowaniaplacebo, zostały przedstawione poniżej zgodnie z klasyfikacją układów narządowych. Podczasstosowania produktu leczniczego Tolucombi mogą wystąpić działania niepożądane, które wiążą się zkażdym ze składników podanym jako lek pojedynczy, a które nie zostały zaobserwowane w badaniachklinicznych.
Działania niepożądane zostały pogrupowane zgodnie z częstością ich występowania wedługkonwencji dotyczącej częstości:
10
bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko(≥1/10000 do <1/1000), bardzo rzadko (<1/10000), częstość nieznana (nie można oszacować napodstawie dostępnych danych).
W każdej grupie częstości działania niepożądane zostały przedstawione zgodnie z malejącymnasileniem.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Rzadko: Zapalenie oskrzeli, zapalenie gardła, zapalenie zatok
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Zaostrzenie lub aktywacja tocznia rumieniowatego układowego1
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Niezbyt często: Hipokaliemia
Rzadko: Zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi, hiponatremia
Zaburzenia psychiczne Niezbyt często: Niepokój Rzadko: Depresja
Zaburzenia układu nerwowego
Często: Zawroty głowy Niezbyt często: Omdlenia, parestazje Rzadko: Bezsenność, zaburzenia snu
Zaburzenia oka
Rzadko: Zaburzenia widzenia, niewyraźne widzenie
Zaburzenia ucha i błędnika
Niezbyt często: Zawroty głowy
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Częstoskurcz, arytmie
Zaburzenia naczyniowe
Niezbyt często: Niedociśnienie, niedociśnienie ortostatyczne
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Niezbyt często: Duszność
Rzadko: Zespół zaburzeń oddechowych (w tym zapalenie płuc oraz obrzęk płuc)
Zaburzenia żołądka i jelit
Niezbyt często: Biegunka, suchość błon śluzowych w jamie ustnej, wzdęciaRzadko: Ból brzucha, zaparcia, dyspepsja, wymioty, zapalenie żołądka
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Rzadko: Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia wątroby2
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Obrzęk naczynioruchowy (również zakończony zgonem), rumień, świąd, wysypka, nadmierne pocenie się, pokrzywka
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Niezbyt często: Ból pleców, skurcze mięśni, ból mięśni Rzadko: Ból stawów, kurcze mięśni, ból kończyn
11
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi Niezbyt często: Zaburzenia erekcji
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt często: Ból w klatce piersiowej Rzadko: Objawy grypopodobne, ból
Badania diagnostyczne
Niezbyt często: Zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwiRzadko: Zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej we krwi, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
1: Na podstawie doświadczenia po wprowadzeniu leku do obrotu2: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie Opis wybranych działańniepożądanych”
Informacja dodatkowa o poszczególnych składnikach
Działania niepożądane, o których donoszono wcześniej, dotyczące poszczególnych składników, mogąbyć potencjalnymi działaniami niepożądanymi występującymi w przypadku stosowania produktuleczniczego Tolucombi, nawet jeśli nie zaobserwowano ich w badaniach klinicznych leku.
Telmisartan:
Działania niepożądane wystąpiły z podobną częstością u pacjentów leczonych telmisartanem iotrzymujących placebo.
Całkowita częstość występowania działań niepożądanych w przypadku stosowania telmisartanu(41,4%) w badaniu kontrolowanym placebo, była zazwyczaj porównywalna do częstości działań wprzypadku stosowania samego placebo (43,9%). W poniższym zestawieniu przedstawiono działanianiepożądane, które zanotowano we wszystkich badaniach klinicznych z udziałem pacjentówleczonych telmisartanem z powodu nadciśnienia lub pacjentów w wieku 50 lat i starszych z grupydużego ryzyka powikłań sercowo- naczyniowych.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Niezbyt często: Zakażenie górnych dróg oddechowych, zakażenie układu moczowego, w tym zapalenie pęcherza
Rzadko: Posocznica, w tym zakończona zgonem3
Zaburzenia krwi i układu chłonnego Niezbyt często: Niedokrwistość
Rzadko: Eozynofilia, małopłytkowość
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Nadwrażliwość, reakcje anafilaktyczne
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Niezbyt często: Hiperkaliemia
Rzadko: Hipoglikemia (u pacjentów z cukrzycą)
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Rzadkoskurcz
Zaburzenia układu nerwowego Rzadko: Senność
Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia Niezbyt często: Kaszel
12
Bardzo rzadko: Śródmiąższowa choroba płuc3
Zaburzenia żołądka i jelit
Rzadko: Dolegliwości żołądkowe
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Wyprysk, wykwity skórne, wykwity skórne na podłożu toksycznym
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Rzadko: Choroba zwyrodnieniowa stawów, ból ścięgna
Zaburzenia nerek i układu moczowego
Niezbyt często: Zaburzenia czynności nerek (w tym ostra niewydolność nerek)
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt często: Osłabienie
Badania diagnostyczne
Rzadko: Zmniejszenie stężenia hemoglobiny
3: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie Opis wybranych działań niepożądanych”.
Hydrochlorotiazyd:
Hydrochlorotiazyd może spowodować lub nasilić zmniejszenie objętości krwi krążącej, co możeprowadzić do zaburzeń elektrolitowych (patrz punkt 4.4).
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania związane ze stosowaniem samegohydrochlorotiazydu:
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze Nieznane: Zapalenie ślinianki
Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy) Częstość nieznana: Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry (rak podstawnokomórkowy i rak kolczystokomórkowy skóry)
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Rzadko: Małopłytkowość (niekiedy ze skazą krwotoczną)Nieznane: Niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, niewydolność szpiku kostnego, leukopenia, neutropenia, agranulocytoza
Zaburzenia układu immunologicznego
Nieznane: Reakcje anafilaktyczne, nadwrażliwość
Zaburzenia endokrynologiczne
Nieznane: Niewłaściwa kontrola cukrzycy
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Często: Hipomagnezemia Rzadko: Hiperkalcemia
Bardzo rzadko: Alkaloza hipochloremiczna
Nieznane: Jadłowstręt, zmniejszony apetyt, zaburzenia równowagi elektrolitowej, hipercholesterolemia, hiperglikemia, hipowolemia
Zaburzenia psychiczne
Nieznane: Niepokój
13
Zaburzenia układu nerwowego Rzadko: Ból głowy
Nieznane: Uczucie pustki w głowie
Zaburzenia oka
Nieznane: Widzenie na żółto, nadmierne nagromadzenie płynu między naczyniówką a twardówką , ostra krótkowzroczność, ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączania
Zaburzenia naczyniowe
Nieznane: Martwicze zapalenie naczyń
Zaburzenia żołądka i jelit
Często: Nudności
Nieznane: Zapalenie trzustki, ból brzucha
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Nieznane: Żółtaczka miąższowa, żółtaczka cholestatyczna
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Nieznane: Zespół toczniopodobny, reakcje nadwrażliwości na światło, zapalenie naczyń skóry, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, rumień wielopostaciowy
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Nieznane: Osłabienie
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Nieznane: Śródmiąższowe zapalenie nerek, zaburzenie czynności nerek, cukromocz
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Nieznane: Gorączka
Badania diagnostyczne
Nieznane: Zwiększenie stężenia triglicerydów
Opis wybranych działań niepożądanych
Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia czynności wątroby
Większość przypadków nieprawidłowej czynności wątroby/zaburzeń czynności wątroby zgłoszonychw okresie po wprowadzeniu leku do obrotu wystąpiła u pacjentów z Japonii. U Japończyków istniejewiększe prawdopodobieństwo wystąpienia tych działań niepożądanych.
Posocznica
W badaniu PRoFESS u pacjentów przyjmujących telmisartan zaobserwowano większą częstośćwystępowania posocznicy w porównaniu do grupy placebo. Zjawisko to może być przypadkowe lubzwiązane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany (patrz punkt 5.1).
Śródmiąższowa choroba płuc
Po wprowadzeniu leku do obrotu zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płuc pozostające wzwiązku czasowym z przyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związku przyczynowego.
Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry
Na podstawie danych dostępnych z badań epidemiologicznych stwierdzono związek między łącznądawką HCTZ a występowaniem NMSC (patrz również punkty 4.4 i 5.1).
14
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem krajowego systemu zgłaszaniawymienionego w załączniku V.
4.9 Przedawkowanie
Dane dotyczące przedawkowania telmisartanu u ludzi są ograniczone. Nie ustalono stopnia, w jakimmożna usunąć hydrochlorotiazyd za pomocą hemodializy.
Objawy
Najbardziej znaczącymi objawami przedawkowania telmisartanu były niediociśnienie i tachykardia;opisywano również bradykardię, zawroty głowy, wymioty, podwyższenie poziomu kreatyniny wekrwi oraz ostrą niewydolność nerek. Przedawkowanie hydrochlorotiazydu może wiązać się zezmniejszeniem stężenia elektrolitów (hipokaliemia, hipochloremia) oraz hipowolemią wynikającą znadmiernej diurezy. Najczęstszymi objawami przedmiotowymi i podmiotowymi przedawkowania sąnudności i senność. Hipokaliemia może powodować skurcze mięśni i (lub) z przyspieszeniem akcjiserca związaną z jednoczesnym podawaniem glikozydów naparstnicy lub pewnych lekówprzeciwarytmicznych.
Leczenie
Telmisartan nie jest usuwany przez hemodializę. Pacjent powinien być ściśle obserwowany, należyzastosować leczenie objawowe i podtrzymujące. Postępowanie zależy od czasu, jaki upłynął odprzyjęcia leku i ciężkości objawów. Zaleca się sprowokowanie wymiotów i (lub) płukanie żołądka. Wleczeniu przedawkowania pomocny może się okazać węgiel aktywowany. Należy często kontrolowaćstężenie elektrolitów i kreatyniny w surowicy. Jeśli wystąpi niedociśnienie, pacjenta należy ułożyć wpozycji na plecach, szybko podać sole i płyny.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki działające na układ renina-angiotensyna; antagoniści angiotensynyII i diuretyki, kod ATC: C09DA07.
Tolucombi jest produktem złożonym zawierającym antagonistę receptora angiotensyny II, telmisartani diuretyk tiazydowy, hydrochlorotiazyd. Połączenie takich składników ma sumujące się działanieprzeciwnadciśnieniowe, powodujące zmniejszenie ciśnienia krwi w większym stopniu niż każdyskładnik osobno. Tolucombi stosowany raz na dobę wywołuje efektywne i regularne zmniejszenieciśnienia krwi we wszystkich dawkach terapeutycznych.
Mechanizm działania
Telmisartan jest skutecznym, doustnym, wybiórczym antagonistą receptora podtypu 1 dlaangiotensyny II (AT1). Dzięki bardzo dużemu powinowactwu telmisartan wypiera angiotensynę II zmiejsc wiązania z receptorem podtypu AT1, który jest odpowiedzialny za znane mechanizmy działaniaangiotensyny II. Telmisartan nie wykazuje nawet częściowych działań agonistycznych w stosunku doreceptora AT1. Telmisartan selektywnie łączy się z receptorem AT1. Wiązanie jest długotrwałe.Telmisartan nie wykazuje powinowactwa do innych receptorów, w tym do receptora AT2 oraz innychsłabiej poznanych receptorów AT. Funkcja tych receptorów nie jest poznana, tak samo jak nieznanyjest efekt ich nadmiernej stymulacji angiotensyną II, której stężenie zwiększa się pod wpływemtelmisartanu. Telmisartan zmniejsza stężenie aldosteronu w osoczu. Telmisartan nie hamujeaktywności reninowej osocza oraz nie blokuje kanałów jonowych. Telmisartan nie hamuje enzymukonwertującego angiotensynę (kininazy II), enzymu odpowiedzialnego także za rozkład bradykininy.Tak więc nie należy się spodziewać nasilenia działań niepożądanych związanych z działaniem
15
bradykininy. U zdrowych ochotników dawka 80 mg prawie całkowicie hamuje wzrost ciśnieniatętniczego wywołany angiotensyną II. To hamujące działanie utrzymuje się w ciągu 24 godz. i jestwciąż mierzalne w okresie do 48 godzin.
Hydrochlorotiazyd jest diuretykiem tiazydowym. Mechanizm działania przeciwnadciśnieniowegotiazydów nie został do końca poznany. Tiazydy wpływają na wchłanianie zwrotne elektrolitów wkanalikach nerkowych, bezpośrednio zwiększając wydalanie sodu i chlorku w przybliżeniu wpodobnych ilościach. Działanie diuretyczne hydrochlorotiazydu powoduje zmniejszenie objętościosocza, zwiększenie aktywności reniny w osoczu, zwiększenie wydzielania aldosteronu, co prowadzido zwiększenia utraty potasu i wodorowęglanów z moczem oraz zmniejszenia stężenia potasu wsurowicy. Przyjmuje się, że jednoczesne podawanie telmisartanu powoduje, poprzez blokadę układurenina-angiotensyna-aldosteron, zatrzymanie utraty potasu związane z działaniem diuretyków. Wprzypadku stosowania hydrochlorotiazydu, diureza rozpoczyna się po 2 godzinach, a maksymalnyefekt zostaje osiągnięty po około 4 godzinach, działanie utrzymuje się przez 6 12 godzin.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego
Po podaniu pierwszej dawki telmisartanu działanie hipotensyjne ujawnia się stopniowo w ciągu 3godz. Maksymalne obniżenie ciśnienia krwi jest osiągane zwykle po upływie 4 do 8 tygodni odrozpoczęcia leczenia i utrzymuje się przez cały okres leczenia. Ambulatoryjne pomiary ciśnieniadowiodły, że działanie hipotensyjne utrzymuje się na stałym poziomie w okresie 24 godzin odprzyjęcia leku, obejmując również okres ostatnich 4 godzin przed przyjęciem następnej dawki leku.Potwierdzają to wyniki badań klinicznych kontrolowanych placebo, w których prowadzono pomiarymaksymalnego obniżenia ciśnienia tętniczego i obniżenia ciśnienia tętniczego bezpośrednio przedprzyjęciem kolejnej dawki leku (parametr określany jako through to peak ratio wynosił stalepowyżej 80%, zarówno po podaniu dawki 40 mg jak i 80 mg).
Telmisartan podany pacjentom z nadciśnieniem tętniczym obniża ciśnienie rozkurczowe i skurczowe,nie wpływając na częstość akcji serca. Skuteczność działania hipotensyjnego telmisartanu jestporównywalna do innych przeciwnadciśnieniowych produktów leczniczych (co wykazano wklinicznych badaniach porównawczych telmisartanu z amlodypiną, atenololem, enalaprylem,hydrochlorotiazydem i lizynoprylem).
W przypadku nagłego przerwania leczenia telmisartanem ciśnienie tętnicze powraca do wartościsprzed rozpoczęcia leczenia stopniowo, w ciągu kilku dni, bez zjawiska odbicia (tzw. „reboundhypertension”). W badaniach klinicznych bezpośrednio porównujących dwie metody leczeniahipotensyjnego, częstość występowania suchego kaszlu po telmisartanie była mniejsza niż poinhibitorach enzymu konwertującego angiotensynę.
Zapobieganie chorobom układu sercowo-naczyniowego
W badaniu klinicznym ONTARGET (ONgoing Telmisartan Alone and in Combination with RamiprilGlobal Endpoint Trial) porównywano wpływ telmisartanu, ramiprylu oraz jednoczesnego podawaniatelmisartanu i ramiprylu na wyniki leczenia w obrębie układu sercowo-naczyniowego u 25620pacjentów w wieku 55 lat lub starszych, u których w wywiadzie stwierdzono chorobę wieńcową, udarmózgu, przemijający atak niedokrwienny (TIA), chorobę tętnic obwodowych lub cukrzycę typu 2 zudokumentowanym uszkodzeniem narządowym (np. retinopatią, przerostem lewej komory serca,makro- i mikroalbuminurią), co stanowi populację obarczoną ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo-aczyniowych.
Pacjentów losowo przydzielono do jednej z trzech następujących grup: grupy otrzymującej telmisartanw dawce 80 mg (n=8542), grupy otrzymującej ramipryl w dawce 10 mg (n=8576) lub grupyotrzymującej jednocześnie telmisartan w dawce 80 mg i ramipryl w dawce 10 mg (n=8502). Medianaokresu obserwacji wyniosła 4,5 roku.
Wykazano podobne działanie telmisartanu i ramiprylu w zakresie zmniejszenia częstościwystępowania pierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-
16
naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zakończony zgonem, udar mózgu nie zakończonyzgonem lub hospitalizacja z powodu zastoinowej niewydolności serca). Pierwszorzędowy punktkońcowy występował z podobną częstością w grupach przyjmujących telmisartan (16,7%) i ramipryl(16,5%). Współczynnik ryzyka dla telmisartanu wobec ramiprylu wynosił 1,01 (97,5% CI 0,93 1,10), p (non-inferiority) = 0,0019 z marginesem wynoszącym 1,13). Odsetek zgonów z dowolnejprzyczyny u pacjentów przyjmujących telmisartan i ramipryl wynosił odpowiednio 11,6% i 11,8%.
Wykazano porównywalną skuteczność telmisartanu i ramiprylu w zakresie drugorzędowego punktukońcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zokończonyzgonem i udar mózgu nie zakończony zgonem [0,99 (97,5% CI 0,90 1,08), p (non-inferiority) =0,0004], stanowiącego pierwszorzędowy punkt końcowy w badaniu klinicznym HOPE (The HeartOutcomes Prevention Evaluation Study), w którym porównywano działanie ramiprylu i placebo.
W badaniu klinicznym TRANSCEND, pacjentów z nietolerancją inhibitorów ACE-I, którzy spełnialipozostałe kryteria włączenia do badania zastosowane także w badaniu ONTARGET, losowoprzydzielono do grupy przyjmującej telmisartan w dawce 80 mg (n=2954) lub placebo (n=2972),podawane jako uzupełnienie dla standardowo przyjmowanego leczenia. Mediana okresu obserwacjiwyniosła 4 lata i 8 miesięcy. Nie stwierdzono statystycznie istotnej różnicy częstości występowaniapierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawałmięśnia sercowego nie zakończony zgonem, udar mózgu nie zakończony zgonem lub hospitalizacja zpowodu zastoinowej niewydolności serca) [15,7% w grupie przyjmującej telmisartan i 17,0% w grupieotrzymującej placebo, przy współczynniku ryzyka wynoszącym 0,92 (95% CI; 0,81–1,05; p=0,22]. Wodniesieniu do drugorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał serca nie zakończony zgonem oraz udar mózgu nie zakończony zgonem)wykazano korzyści związane ze stosowaniem telmisartanu w porównaniu do placebo [0,87 (95% CI;0,76-1,00, p=0,048)]. Nie wykazano różnic między badanymi grupami w zakresie śmiertelności zprzyczyn sercowo-naczyniowych (współczynnik ryzyka 1,03; 95% CI; 0,85-1,24).
U pacjentów przyjmujących telmisartan rzadziej zgłaszano występowanie kaszlu oraz obrzękunaczynioruchowego niż u pacjentow otrzymujących ramipryl, natomiast częściej zgłaszanowystępowanie niedociśnienia.
Jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu nie przyniosło dodatkowych korzyści wporównaniu ze stosowaniem ramiprylu lub telmisartanu w monoterapii. W przypadku jednoczesnegostosowania telmisartanu i ramiprylu odsetek zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz zgonówz dowolnej przyczyny był większy. Ponadto, w grupie jednocześnie stosującej telmisartan i ramiprylznacznie częściej występowały hiperkaliemia, niewydolność nerek, niedociśnienie oraz omdlenia. Ztego względu nie zaleca się jednoczesnego stosowania telmisartanu i ramiprylu w tej populacjipacjentów.
W badaniu PRoFESS (Prevention Regimen For Effectively avoiding Second Strokes) z udziałempacjentów w wieku 50 lat i starszych, którzy ostatnio przebyli udar, odnotowano zwiększoną częstośćwystępowania posocznicy w odniesieniu do telmisartanu w porównaniu do placebo, 0,70 % vs. 0,49 %[zmniejszenie ryzyka 1,43 (95 % przedział ufności 1,00-2,06)]; częstość występowania posocznicyzakończonej zgonem była zwiększona u pacjentów przyjmujących telmisartan (0,33 %) w porównaniudo pacjentów przyjmujących placebo (0,16 %) [zmniejszenie ryzyka 2,07 (95 % przedział ufności1,14-3,76)]. Zaobserwowane zwiększenie częstości występowania posocznicy związane zestosowaniem telmisartanu może być albo przypadkowe, albo spowodowane aktualnie nieznanymmechanizmem.
Dwa duże randomizowane, kontrolowane badania kliniczne ONTARGET (ang. ONgoing TelmistartanAlone and in combination with Ramipril Global Endpoint Trial) i VA NEPHRON-D (ang. TheVeterans Affairs Nefropathy in Diabetes) badały jednoczesne zastosowanie inhibitora ACE zantagonistami receptora angiotensyny II.
Badanie ONTARGET było przeprowadzone z udziałem pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, chorobami naczyń mózgowych w wywiadzie lub cukrzycą typu 2 z towarzyszącymi,udowodnionymi uszkodzeniami narządów docelowych. Badanie VA NEPHRON-D było
17
przeprowadzone z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz z nefropatią cukrzycową.Badania te wykazały brak istotnego korzystnego wpływu na parametry nerkowe i (lub) wyniki wzakresie chorobowości oraz śmiertelności sercowo-naczyniowej, podczas gdy zaobserwowanozwiększone ryzyko hiperkaliemii, ostrego uszkodzenia nerek i (lub) niedociśnienia, w porównaniu zmonoterapią. Ze względu na podobieństwa w zakresie właściwości farmakodynamicznych tych leków,przytoczone wyniki również mają znaczenie w przypadku innych inhibitorów ACE oraz antagonistówreceptora angiotensyny II.
Dlatego też u pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy jednocześnie stosować inhibitorów ACEoraz antagonistów receptora angiotensyny II.
Badanie ALTITUDE (ang. Aliskiren Trial in Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and RenalDisease Endpoints) było zaprojektowane w celu zbadania korzyści z dodania aliskirenu dostandardowego leczenia inhibitorem ACE lub antagonistą receptora angiotensyny II u pacjentów zcukrzycą typu 2 i przewlekłą chorobą nerek oraz/lub z chorobą układu sercowo-naczyniowego.Badanie zostało przedwcześnie przerwane z powodu zwiększonego ryzyka działań niepożądanych.Zgony sercowo-naczyniowe i udary mózgu występowały częściej w grupie otrzymującej aliskiren wodniesieniu do grupy placebo. W grupie otrzymującej aliskiren odnotowano również częstszewystępowanie zdarzeń niepożądanych, w tym ciężkich zdarzeń niepożądanych (hiperkaliemia,niedociśnienie i niewydolność nerek) względem grupy placebo.
Badania epidemiologiczne nad długotrwałym stosowaniem hydrochlorotiazydu wykazały, żezmniejsza on ryzyko śmiertelności i zachorowalności u pacjentów z chorobami serca i naczyń.
Wpływ połączenia stałych dawek telmisartanu i hydrochlorotiazydu na śmiertelność i zachorowalnośćosób z chorobą sercowo-naczyniową jest dotychczas niepoznany.
Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry
Na podstawie danych dostępnych z badań epidemiologicznych stwierdzono związek między łącznądawką HCTZ a występowaniem NMSC. W jednym z badań uczestniczyło 71 533 osób z BCC i 8 629osób z SCC, które porównywano z grupami kontrolnymi z tej samej populacji obejmującymiodpowiednio 1 430 833 i 172462 osoby. Duży stopień narażenia na HCTZ (łączna dawka ≥50 000mg) wiązał się ze skorygowanym OR dla BCC rzędu 1,29 (95 % CI: 1,23-1,35), a dla SCC rzędu 3,98(95 % CI: 3,68-4,31). Stwierdzono wyraźną zależność między łączną dawką a skutkiem zarówno wprzypadku BCC, jak i SCC. W innym badaniu wykazano możliwy związek stopnia narażenia naHCTZ z występowaniem nowotworów złośliwych warg (SCC): w badaniu porównywano 633przypadki nowotworów złośliwych warg i 63 067 osób z tej samej populacji tworzących grupękontrolną z zastosowaniem strategii jednoczesnego zbioru ryzyka. Stwierdzono zależność międzyłączną dawką a odpowiedzią ze skorygowanym OR rzędu 2,1 (95 % CI: 1,7-2,6), które wzrastało doOR 3,9 (3,0-4,9) w przypadku dużego stopnia narażenia (~25 000 mg) i OR 7,7 (5,7-10,5) dlanajwiększych łącznych dawek (~100 000 mg) (patrz również punkt 4.4).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Łączne podawanie hydrochlorotiazydu i telmisartanu zdaje się nie wpływać u zdrowych pacjentów nafarmakokinetykę żadnej z substancji.
Wchłanianie
Telmisartan: Po podaniu doustnym maksymalne stężenie jest osiągane po 0,5 do 1,5 godziny.Całkowita biodostępność telmisartanu w dawkach 40 mg i 160 mg wynosiła odpowiednio 42 % i58 %. Pokarm nieznacznie zmniejsza biodostępność telmisartanu, pole pod krzywą zależności stężeniaw osoczu od czasu (AUC) zmniejsza się o około 6 % po podaniu tabletki 40 mg i o około 19 % podawce 160 mg. Po trzech godzinach od podania, stężenie telmisartanu w osoczu osiąga podobnypoziom, niezależnie od tego czy telmisartan był przyjęty na czczo czy po posiłku. Niewielkiezmniejszenie pola pod krzywą (AUC) nie powinno powodować zmniejszenia skutecznościterapeutycznej. Podczas powtarzanego podawania telmisartan nie kumuluje się znacząco w osoczu.Hydrochlorotiazyd: Po doustnym podaniu produktu leczniczego Tolucombi, maksymalne stężeniehydrochlorotiazydu zostaje osiągnięte po 1 do 3 godzinach. Na podstawie skumulowanego wydalanianerkowego hydrochlorotiazydu, jego całkowita biodostępność wynosiła około 60 %.
18
Dystrybucja
Telmisartan silnie wiąże się z białkami osocza (>99,5 %), głównie z albuminą i z kwaśnąglikoproteiną alfa-1. Pozorna objętość dystrybucji telmisartanu wynosi około 500 litrów, wskazuje nadodatkowe łączenie się z tkankami.
Hydrochlorotiazyd wiąże się z białkami osocza w 68 %, a jego pozorna objętość dystrybucji wynosi0,83 - 1,14 l/kg.
Biotransformacja
Telmisartan jest metabolizowany przez sprzęganie do farmakologicznie nieaktywnegoacyloglukuronidu. Glukuronid związku macierzystego jest jedynym metabolitem znalezionym u ludzi.Po podaniu pojedynczej dawki znakowanego 14C telmisartanu glukuronid stanowił około 11 %mierzonej radioaktywności w osoczu. W metabolizmie telmisartanu nie biorą udziału izoenzymycytochrom P450.
Hydrochlorotiazyd nie jest metabolizowany w organizmie ludzkim.
Eliminacja
Telmisartan: Po podaniu dożylnym lub doustnym telmisartanu znakowanego węglem 14C większaczęść podanej dawki (>97 %) została usunięta z kałem drogą wydalania żółciowego. Jedynieniewielkie ilości zostały wykryte w moczu. Całkowity klirens osoczowy telmisartanu po podaniudoustnym jest większy niż 1500 l/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosił >20godzin.
Hydrochlorotiazyd jest prawie całkowicie wydalany w postaci niezmienionej w moczu. Około 60 %dawki doustnej jest eliminowane w ciągu 48 godzin od przyjęcia. Klirens nerkowy wynosi około 250-300 ml/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi 10 do 15 godzin.
Liniowość lub nieliniowość
Telmisartan: Farmakokinetyka doustnie podanego telmisartanu jest nieliniowa w zakresie dawek od20 mg do 160 mg ze wzrostem stężenia w osoczu (Cmax i AUC) większym niż proporcjonalny dowzrostu dawki.
Hydrochlorotiazyd wykazuje farmakokinetykę liniową.
Pacjenci w podeszłym wieku
Farmakokinetyka telmisartanu nie różni się w populacji osób w podeszłym wieku i osób poniżej 65lat.
Płeć
Stężenia telmisartanu w osoczuna ogół 2-3 razy większe u kobiet niż u mężczyzn. Jednakże wbadaniach klinicznych nie wykazano istotnie wzmożonej reakcji na lek lub zwiększonej częstościwystępowania niedociśnienia ortostatycznego u kobiet. Nie ma więc potrzeby modyfikacjidawkowania. Zanotowano tendencję do większego stężenia hydrochlorotiazydu w osoczu u kobiet niżu mężczyzn. Nie uważa się jej za istotną klinicznie.
Zaburzenia czynności nerek
Wydalanie nerkowe nie wpływa na klirens telmisartanu. W oparciu o niewielkie doświadczenia zpacjentami z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny 30-60 ml/min, średnio około 50 ml/min) nie ma potrzeby dostosowania dawki u pacjentów zezmniejszoną czynnością nerek. Telmisartanu nie można usunąć z krwi za pomocą hemodializy. Upacjentów z zaburzoną czynnością nerek, szybkość eliminacji hydrochlorotiazydu jest zmniejszona. Wtypowym badaniu, u pacjentów ze średnim klirensem kreatyniny na poziomie 90 ml/min, okrespółtrwania eliminacji hydrochlorotiazydu był zwiększony. U pacjentów bez czynności nerek, okrespółtrwania eliminacji wynosi 34 godziny.
Zaburzenia czynności wątroby
Badania farmakokinetyczne u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby wykazały zwiększeniecałkowitej biodostępności do prawie 100 %. Okres półtrwania eliminacji pozostał nie zmieniony u
19
pacjentów z niewydolnością wątroby.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
W badaniach przedklinicznych dotyczących łącznego podawania telmisartanu i hydrochlorotiazydu uszczurów i psów z prawidłowym ciśnieniem, dawki powodujące ekspozycję, porównywalne zklinicznymi dawkami terapeutycznymi, nie powodowały żadnych dodatkowych zmian, które niebyłyby wcześniej odnotowane w przypadku każdej z substancji podawanej oddzielnie. Obserwacjetoksykologiczne poczynione w tych badaniach wydają się nie mieć znaczenia w przypadkuzastosowania terapeutycznego u ludzi.
Obserwacje toksykologiczne znane również z badań przedklinicznych inhibitorów enzymukonwertującego angiotensynę oraz antagonistów receptora angiotensyny II wskazują na: zmniejszenieparametrów dotyczących czerwonych krwinek (erytrocytów, hemoglobiny, hematokrytu), zmianyhemodynamiczne nerek (zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi i kreatyniny),zwiększenie aktywności reniny w osoczu, hipertrofię lub hiperplazję komórek aparatuprzykłębuszkowego oraz uszkodzenia śluzówki żołądka. Uszkodzeniom przewodu pokarmowegomożna było zapobiegać podając doustnie roztwory soli i poprzez izolowanie zwierząt w grupach. Upsów zaobserwowano rozszerzenie i zanik kanalików nerkowych. Uważa się, że działanie to jestzwiązane z aktywnością farmakologiczną telmisartanu.
Nie zaobserwowano jednoznacznych dowodów na teratogenne działanie produktu, jednak pozastosowaniu toksycznych dawek telmisartanu obserwowano wpływ na rozwój noworodka, np.mniejsza masa ciała lub opóźniony czas otwarcia oczu.
W badaniach in vitro nie wykazano działania mutagennego telmisartanu i odpowiedniego działaniaklastogennego, nie ma również dowodów na działanie rakotwórcze u szczurów i myszy. Badania zhydrochlorotiazydem w niektórych modelach doświadczalnych wykazały niejednoznacznie działaniegenotoksyczne lub rakotwórcze. Jednakże szerokie doświadczenia ze stosowaniemhydrochlorotiazydu u ludzi nie wykazały związku pomiędzy jego stosowaniem a zwiększonymwystępowaniem nowotworów.
W celu uzyskania informacji o fetotoksyczności produktu złożonego zawierającego telmisartan ihydrochlotiazyd patrz punkt 4.6.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
HydroksypropylocelulozaLaktoza jednowodnaMagnezu stearynianMannitol Meglumina Powidon (K30)
Żelaza tlenek czerwony (E 172)Krzemionka koloidalna bezwodnaSodu wodorotlenek (E 524)Sodu stearylofumaran Sorbitol (E 420)
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
Blistry (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium): 3 lata
20
Blistry (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium): 2 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania produktuleczniczego.
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium): 14 x 1, 28 x 1, 30 x 1, 56 x 1, 60 x 1, 84 x 1,90 x 1, 98 x 1 i 100 x 1 tabletka, w pudełku tekturowym.
Blistry (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium): 14 x 1 i 98 x 1 tabletka,w pudełku tekturowym.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Brak szczególnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Tolucombi 40 mg/12,5 mg tabletki
EU/1/13/821/001EU/1/13/821/002EU/1/13/821/003EU/1/13/821/004EU/1/13/821/005EU/1/13/821/006EU/1/13/821/007EU/1/13/821/008EU/1/13/821/009EU/1/13/821/010EU/1/13/821/031
Tolucombi 80 mg/12.5 mg tabletki
EU/1/13/821/011EU/1/13/821/012EU/1/13/821/013EU/1/13/821/014EU/1/13/821/015EU/1/13/821/016EU/1/13/821/017EU/1/13/821/018EU/1/13/821/019EU/1/13/821/020EU/1/13/821/032
21
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 13/03/2013Data ostatniego przedłużenia pozwolenia:08/01/2018 r
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
Szczegółowe informacje o tym produkcie leczniczym są dostępne na stronie internetowej EuropejskiejAgencji Leków http://www.ema.europa.eu.
22
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 80 mg/25 mg tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 25 mg hydrochlorotiazydu.
Substancje pomocnicze o znanym działaniu:
Każda tabletka zawiera 114 mg laktozy (w postaci laktozy jednowodnej) i 294,08 mg sorbitolu(E 420).
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka.
Białe do żółtawo białych po jednej stronie i marmurkowo żółte po drugiej stronie, dwuwarstwowe,obustronnie wypukłe, owalne tabletki o wymiarach 18 mm x 9 mm.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego.
Złożony produkt leczniczy Tolucombi (zawierający telmisartan w dawce 80 mg i hydrochlorotiazyd wdawce 25 mg) jest wskazany do stosowania u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jestkontrolowane w wystarczający sposób produktem leczniczym Tolucombi 80 mg/12,5 mg(zawierającym telmisartan w dawce 80 mg i hydrochlorotiazyd w dawce 12,5 mg) lub u osóbdorosłych, którzy wcześniej byli ustabilizowani za pomocą telmisartanu i hydrochlorotizaydupodawanych osobno.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Tolucombi powinien być przyjmowany przez pacjentów, u których nadciśnienie nie jest dostateczniekontrolowane samym telmisartanem. Zaleca się indywidualne dostosowanie dawki każdego zeskładników produktu, przed zastosowaniem ustalonej dawki produktu złożonego. Jeśli uzna się to zaklinicznie odpowiednie, może być rozważona bezpośrednia zmiana z monoterapii na terapięskojarzoną.
- Tolucombi 80 mg/25 mg może być podawany raz na dobę, pacjentom, u których ciśnienie tętnicze nie jest odpowiednio kontrolowane po zastosowaniu produktu leczniczego Tolucombi 80 mg/12,5 mg lub u pacjentów którzy wcześniej byli ustabilizowani za pomocą telmisartanu i hydrochlorotiazydu podawanych osobno.
Produkt leczniczy Tolucombi jest również dostępny w dawkach 40 mg/12,5 mg i 80 mg/12,5 mg.
Zaburzenia czynności nerek
23
Zaleca się okresowe monitorowanie czynności nerek (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności wątroby, nie należyprzekraczać
dawki produktu leczniczego Tolucombi 40 mg/12,5 mg raz na dobę. Tolucombi nie jest wskazany dostosowania u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby. U pacjentów z zaburzeniamiczynności wątroby tiazydy powinny być stosowane z ostrożnością (patrz punkt 4.4).
Pacjenci w podeszłym wieku
Nie ma konieczności dostosowania dawki.
Dzieci i młodzież
Nie określono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności produktu leczniczego Tolucombi u dzieci imłodzieży w wieku poniżej 18 lat. Brak dostępnych danych.
Sposób podawania
Produkt leczniczy Tolucombi należy przyjmować doustnie raz na dobę, popijając płynem. Produktleczniczy można przyjmować niezależnie od posiłków.
4.3 Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na którąkolwiek substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
- Nadwrażliwość na inne pochodne sulfonamidowe (hydrochlorotiazyd jest pochodną sulfonamidową).
- Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkt 4.4 i 4.6).- Zastój żółci i niedrożność dróg żółciowych.
- Ciężka niewydolność wątroby.
- Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny <30 ml/min).- Oporna na leczenie hipokaliemia, hiperkalcemia.
Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Tolucombi z produktami zawierającymi aliskiren jestprzeciwwskazane u pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek (współczynnik filtracjikłębuszkowej, GFR<60 ml/min/1,73 m2) (patrz punkty 4.5 i 5.1).
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Ciąża
Nie należy rozpoczynać leczenia antagonistami receptora angiotensyny II u pacjentek w ciąży. O ilekontynuacja leczenia za pomocą antagonisty receptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentekplanujących ciążę należy zastosować leki przeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profilbezpieczeństwa stosowania w ciąży. Po stwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptoraangiotensyny II należy natychmiast przerwać i w razie potrzeby rozpocząć inne leczenie (patrz punkty
4.3 i 4.6).
Zaburzenia czynności wątroby
Ponieważ telmisartan jest eliminowany z żółcią, Tolucombi nie powinien być stosowany u pacjentówz zastojem żółci, niedrożnością dróg żółciowych lub ciężką niewydolnością wątroby (patrz punkt 4.3).U tych pacjentów można spodziewać się zmniejszonego klirensu wątrobowego telmisartanu.
Ponadto należy zachować ostrożność w przypadku podawania produktu leczniczego Tolucombipacjentom z zaburzeniem czynności wątroby lub z postępującą chorobą wątroby, ponieważ nieznaczne
24
zmiany równowagi wodno-elektrolitowej mogą przyśpieszyć wystąpienie śpiączki wątrobowej. Brakdanych klinicznych dotyczących stosowania telmisartanu u pacjentów z zaburzeniem czynnościwątroby.
Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe
Stwierdzono zwiększone ryzyko ciężkiego niedociśnienia tętniczego i niewydolności nerek podczaspodawania leków wpływających na układ renina-angiotensyna-aldosteron pacjentom z obustronnymzwężeniem tętnic nerkowych lub ze zwężeniem tętnicy nerkowej w przypadku jednej czynnej nerki.
Zaburzenia czynności nerek i stan po przeszczepieniu nerki
Produktu leczniczego Tolucombi nie wolno stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek(klirens kreatyniny <30 ml/min) (patrz punkt 4.3). Brak doświadczenia odnośnie stosowania produktuleczniczego Tolucombi u pacjentów po niedawno przebytym przeszczepieniu nerki. Istnieją niewielkiedoświadczenia w stosowaniu produktu leczniczego Tolucombi u pacjentów z łagodnymi doumiarkowanych zaburzeniami czynności nerek, w związku z tym zaleca się monitorowanie stężeniapotasu, kreatyniny i kwasu moczowego w surowicy krwi. U pacjentów z zaburzeniami czynnościnerek może wystąpić azotemia związana z podawanym diuretykiem tiazydowym.
Zmniejszenie objętości krwi krążącej
Objawowe niedociśnienie tętnicze, szczególnie po pierwszej dawce, może wystąpić u pacjentów zezmniejszoną objętością wewnątrznaczyniową i (lub) zmniejszonym stężeniem sodu w wynikuintensywnego leczenia moczopędnego i (lub) ograniczenia spożycia soli, biegunki lub wymiotów.Zaburzenia te powinny zostać wyrównane przed podaniem produktu leczniczego Tolucombi.
Podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) (ang. Renin-Angiotensin-
Aldosterone-system, RAAS)
Istnieją dowody, iż jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) (ang.Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACEI), antagonistów receptora angiotensyny II (ang.Angiotensin Receptor Blockers, ARB) lub aliskirenu zwiększa ryzyko niedociśnienia, hiperkaliemiioraz zaburzenia czynności nerek (w tym ostrej niewydolności nerek). W związku z tym nie zaleca siępodwójnego blokowania układu RAA poprzez jednoczesne zastosowanie inhibitorów ACE,antagonistów receptora angiotensyny II lub aliskirenu (patrz punkty 4.5 i 5.1).
Jeśli zastosowanie podwójnej blokady układu RAA jest absolutnie konieczne, powinno byćprowadzone wyłącznie pod nadzorem specjalisty, a parametry życiowe pacjenta, takie jak: czynnośćnerek, stężenie elektrolitów oraz ciśnienie krwi powinny być ściśle monitorowane.U pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy stosować jednocześnie inhibitorów ACE orazantagonistów receptora angiotensyny II.
Inne stany związane z pobudzeniem układu renina-angiotensyna-aldosteron
U pacjentów, u których napięcie naczyniowe i czynność nerek zależą głównie od aktywności układurenina-angiotensyna-aldosteron (np. pacjenci z ciężką zastoinową niewydolnością serca lub wprzebiegu chorób nerek, w tym ze zwężeniem tętnicy nerkowej) podawanie leków wpływających naten układ było związane z gwałtownym obniżeniem ciśnienia krwi, hiperazotemią, oligurią orazrzadko, z ostrą niewydolnością nerek (patrz punkt 4.8).
Pierwotny hiperaldosteronizm
Pacjneci z pierwotnym hiperaldosteronizmem przeważnie nie odpowiadają na leczenie lekamiprzeciwnadciśnieniowymi działającymi poprzez hamowanie układu renina-angiotensyna. Tak więcstosowanie produktu leczniczego Tolucombi w tych przypadkach nie jest zalecane.
Zwężenie zastawki aortalnej i dwudzielnej, przerostowa kardiomiopatia zawężająca
Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia krwionośne, należy zachowaćszczególną ostrożność u pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej lub dwudzielnej, lub przerostowąkardiomiopatią zawężającą.
Wpływ na metabolizm i układ dokrewny
Leczenie tiazydem może zaburzać tolerancję glukozy. U pacjentów z cukrzycą przyjmujących insulinę
25
lub doustny lek przeciwcukrzycowy oraz telmisartan może wystąpić hipoglikemia. Dlatego u tychpacjentów należy monitorować stężenie glukozy; konieczna może być również modyfikacja dawkiinsuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Cukrzyca utajona może się ujawnić w trakcieleczenia tiazydem.
Leczenie diuretykami powoduje zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów, jednak po dawce12,5 mg zawartej w produkcie leczniczym Tolucombi nie odnotowano żadnego lub niewielki wpływna ich stężenie. U niektórych pacjentów przyjmujących tiazyd wystąpienie objawów związanych zhiperurykemią lub dną moczanową może zostać przyśpieszone.
Zaburzenia równowagi elektrolitowej
Tak jak w przypadku wszystkich pacjentów przyjmujących diuretyki, okresowe monitorowaniestężenia elektrolitów w osoczu powinno być wykonywane w odpowiednich odstępach czasu. Tiazydy,w tym hydrochlorotiazyd, mogą powodować zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej (w tymhipokaliemię, hiponatremię i alkalozę hipochloremiczną). Objawami ostrzegającymi o zaburzeniachrównowagi wodno-elektrolitowej są suchość błony śluzowej jamy ustnej, wzmożone pragnienie,astenia, letarg, senność, niepokój, bóle mięśniowe, skurcze, męczliwość mięśni, obniżone ciśnienietętnicze, oliguria, tachykardia, zaburzenia dotyczące układu pokarmowego takie jak nudności iwymioty (patrz punkt 4.8).
- Hipokaliemia
Chociaż w przypadku stosowania diuretyków tiazydowych może dojść do hipokaliemii, jednoczesnaterapia telmisartanem może zmniejszyć hipokaliemię wywołaną przez diuretyki. Ryzyko hipokaliemiijest większe u pacjentów z marskością wątroby, u pacjentów, u których dochodzi do szybkiej diurezylub u pacjentów, którzy przyjmują doustnie nieodpowiednią ilość elektrolitów lub są leczenijednocześnie kortykosteroidami lub hormonem adrenokortykotropowym (ACTH) (patrz punkt 4.5).
- Hiperkaliemia
Z drugiej strony, z powodu antagonistycznego działania telmisartanu, składnika produktu leczniczegoTolucombi, na receptor angiotensyny II (AT1) może wystąpić hiperkaliemia. Pomimo faktu, że nieodnotowano klinicznie znamiennych przypadków wystąpienia hiperkaliemii związanej zestosowaniem produktu leczniczego Tolucombi, czynniki ryzyka związane z jej wystąpieniemobejmują niewydolność nerek i (lub) niewydolność serca oraz cukrzycę. Diuretyki oszczędzającepotas, suplementy potasu lub sole zawierające potas, powinny być stosowane z dużą ostrożnościąpodczas terapii produktem leczniczym Tolucombi (patrz punkt 4.5).
- Hiponatremia i alkaloza hipochloremiczna
Nie ma dowodów na to, aby Tolucombi zmniejszał lub zapobiegał hiponatremii wywołanejstosowaniem diuretyków. Niedobór chlorków na ogół jest umiarkowany i nie wymaga leczenia.
- Hiperkalcemia
Tiazydy mogą zmniejszać wydalanie wapnia z moczem, co może spowodować przejściowe iniewielkie zwiększenie stężenia wapnia w surowicy, przy braku innych, znanych zaburzeńmetabolizmu wapnia. Znaczna hiperkalcemia może być objawem utajonej nadczynności przytarczyc.Tiazydy powinny zostać odstawione przed przeprowadzeniem badań czynnościowych przytarczyc.
- Hipomagnezemia
Wykazano, że tiazydy zwiększają wydalanie magnezu z moczem, co może doprowadzić dohipomagnezemii (patrz punkt 4.5).
Laktoza, sorbitol i sód
Produkt leczniczy zawiera laktozę. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoboremlaktazy lub zaburzeniami wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni stosować tego produktuleczniczego.
Ten produkt leczniczy zawiera zawiera 294,08 mg sorbitolu w każdej tabletce, co odpowiada 5 mg /kg / dzień, jeśli masa ciała wynosi 58,8 kg. Należy wziąć pod uwagę addytywne działanie
26
podawanych jednocześnie produktów zawierających ruktozę (lub sorbitol) oraz pokarmuzawierającego fruktozę (lub sorbitol). Sorbitol zawarty w produkcie leczniczym może wpływać nabiodostępność innych, podawanych równocześnie drogą doustną, produktów leczniczych. Pacjenci owadze 58,8 kg lub mniejszej z dziedziczną nietolerancją fruktozy nie powinni przyjmować tegoproduktu leczniczego.
Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) w jednej tabletce, a więc można powiedzieć, żezasadniczo „nie zawiera sodu”.
Różnice etniczne
Podobnie jak w przypadku innych antagonistów receptora angiotensyny II, telmisartan jest wyraźniemniej skuteczny w leczeniu nadciśnienia u osób rasy czarnej, prawdopodobnie z powodu częstszegowystępowania zmniejszonego stężenia reniny w populacji pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem.
Inne
Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwnadciśnieniowych, nadmierne obniżenie ciśnieniakrwi u pacjentów z kardiomiopatią niedokrwienną lub z chorobą niedokrwienną serca możespowodować zawał serca lub udar.
Informacje ogólne
Reakcje nadwrażliwości na hydrochlorotiazyd mogą wystąpić u pacjentów z lub bez alergii czy astmyoskrzelowej w wywiadzie, jednakże takie epizody są bardziej prawdopodobne u pacjentów zobciążonym wywiadem. Istnieją doniesienia o zaostrzeniu lub aktywacji tocznia rumieniowategoukładowego po przyjęciu diuretyków tiazydowych, w tym hydrochlorotiazydu.W związku ze stosowaniem tiazydowych leków moczopędnych opisywano przypadki reakcjinadwrażliwości na światło (patrz punkt 4.8). W przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwościpodczas leczenia, zaleca się przerwanie podawania leku. Jeśli ponowne rozpoczęcie podawania lekuwydaje się być konieczne, zaleca się osłanianie ciała przed światłem słonecznym lub sztucznympromieniowaniem UVA.
Nadmierne nagromadzenie płynu między naczyniówką a twardówką, ostra krótkowzroczność i jaskra
z zamkniętym kątem przesączania
Hydrochlorotiazyd, będący sulfonamidem, może powodować swoiste reakcje prowadzące nadmiernenagromadzenie płynu między naczyniówką a twardówką z ograniczeniem pola widzenia, do ostrejprzejściowej krótkowzroczności i ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania. Objawy obejmująnagłe zmniejszenie ostrości widzenia lub ból oczu, które zwykle występują w ciągu kilku godzin lubtygodni od rozpoczęcia terapii lekiem. Nieleczona ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączaniamoże prowadzić do trwałej utraty wzroku. Leczenie w pierwszej kolejności polega na jak najszybszymodstawieniu hydrochlorotiazydu. W przypadku, gdy nie udaje się opanować ciśnienia wewnątrzgałkowego, należy rozważyć niezwłoczne podjęcie leczenia chirurgicznego lubzachowawczego. Do czynników ryzyka rozwoju ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania możenależeć uczulenie na sulfonamidy lub penicylinę w wywiadzie.
Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry
W dwóch badaniach epidemiologicznych z wykorzystaniem danych z duńskiego krajowego rejestrunowotworów złośliwych stwierdzono zwiększenie ryzyka nieczerniakowych nowotworów złośliwychskóry (NMSC, ang. non-melanoma skin cancer) [raka podstawnokomórkowego (BCC, ang. basal cellcarcinoma) i raka kolczystokomórkowego (SCC, ang. squamous cell carcinoma)] w warunkachzwiększającego się łącznego narażenia organizmu na hydrochlorotiazyd (HCTZ). W mechanizmierozwoju NMCS mogą odgrywać rolę właściwości fotouczulające HCTZ.
Pacjentów przyjmujących HCTZ należy poinformować o ryzyku NMSC i zalecić regularnesprawdzanie, czy na skórze nie pojawiły się nowe zmiany, i szybki kontakt z lekarzem w przypadkustwierdzenia jakichkolwiek podejrzanych zmian skórnych. Pacjentom należy zalecić podejmowaniemożliwych działań zapobiegawczych w celu minimalizacji ryzyka rozwoju nowotworów złośliwychskóry, jak ograniczanie narażania się na działanie światła słonecznego i promieniowania UV, a jeśli toniemożliwe - odpowiednią ochronę. Niepokojące zmiany skórne należy niezwłocznie badać z
27
możliwością wykonania biopsji z oceną histologiczną. U osób, u których w przeszłości występowałyNMSC, może być konieczne ponowne rozważenie stosowania HCTZ (patrz również punkt 4.8).
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Lit
Obserwowano przemijające zwiększenie stężenia litu w surowicy i zwiększenie jego toksyczności wprzypadku jednoczesnego stosowania z inhibitorami konwertazy angiotensyny. Rzadko zanotowanoprzypadki z antagonistami receptora angiotensyny II (w tym Tolucombi). Nie jest zalecanejednoczesne stosowanie litu i produktu leczniczego Tolucombi (patrz punkt 4.4). Jeśli równoczesnestosowanie tych leków jest konieczne, należy kontrolować stężenie litu w surowicy.
Produkty lecznicze związane z utratą potasu i hipokaliemią (np. inne diuretyki kaliuretyczne, środki
przeczyszczające, kortykosteroidy, ACTH, amfoterycyna, karbenoksolon, sól sodowa penicyliny G,kwas salicylowy i jego pochodne): jeżeli istnieje konieczność stosowania tych substancji jednocześniez produktem leczniczym zawierającym hydrochlorotiazyd i telmisartan, zaleca się monitorowaniestężenia potasu w osoczu. Mogą one nasilić działanie hydrochlorotiazydu na stężenie potasu wsurowicy (patrz punkt 4.4).
Produkty lecznicze, które mogą spowodować zwiększenie stężenia potasu lub wywołać hiperkaliemię
(np. inhibitory ACE, diuretyki oszczędzające potas, suplementy potasu, sole zawierające potas,cyklosporyna lub inne produkty lecznicze takie jak sól sodowa heparyny): jeżeli istnieje koniecznośćstosowania tych substancji jednocześnie z produktem zawierającym hydrochlorotiazyd i telmisartan,zaleca się monitorowanie stężenia potasu w osoczu. Jak wynika z doświadczenia w stosowaniu innychproduktów leczniczych, które wpływają na układ renina-angiotensyna, jednoczesne stosowaniepowyższych produktów leczniczych może prowadzić do zwiększenia stężenia potasu w surowicy i wzwiązku z tym nie jest zalecane (patrz punkt 4.4).
Produkty lecznicze, na które wpływają zaburzenia stężenia potasu w surowicy
Należy okresowo monitorować stężenie potasu w surowicy oraz EKG w czasie stosowania produktuleczniczego Tolucombi jednocześnie: z produktami leczniczymi, na których działanie wpływajązmiany stężenia potasu (np. glikozydy naparstnicy, leki przeciwarytmiczne); z lekami mogącymiwywołać „torsades de pointes” (w tym niektóre leki przeciwarytmiczne), dla których hipokaliemia jestczynnikiem predysponującym, takimi jak:
- leki przeciwarytmiczne klasy Ia (np. chinidyna, hydrochinidyna, dyzopiramid);- leki przeciwarytmiczne klasy III (np. amiodaron, sotalol, dofetilid, ibutilid);- niektóre leki przeciwpsychotyczne: (np. tiorydazyna, chloropromazyna, lewomepromazyna, trifluperazyna, cyjamemazyna, sulpiryd, sultopryd, amisulpryd, tiapryd, pimozyd, haloperydol, droperydol);
- inne leki: (np. beprydyl, cyzapryd, difemanil, erytromycyna iv., halofantryna, mizolastyna, pentamidyna, sparfloksacyna, terfenadyna, winkamina iv.).
Glikozydy naparstnicy
Wywołana tiazydami hipokaliemia lub hipomagnezemia sprzyja powstawaniu arytmii wywołanejglikozydami naparstnicy (patrz punkt 4.4).
Digoksyna
Obserwowano wzrost mediany maksymalnego stężenia digoksyny w osoczu (49%) i stężeniaminimalnego (20%) gdy podawano telmisartan jednocześnie z digoksyną, Podczas rozpoczynania,dostosowywania dawki i kończenia leczenia telmisartanem należy monitorować stężenie digoksyny wcelu utrzymania w zakresie terapeutycznym.
Inne leki przeciwnadciśnieniowe
Telmisartan może nasilać działanie hipotensyjne innych leków przeciwnadciśnieniowych.
Dane badania klinicznego wykazały, że podwójna blokada układu renina-angiotensyna-aldosteron(RAA) w wyniku jednoczesnego zastosowania inhibitorów ACE, antagonistów receptora
28
angiotensyny II lub aliskirenu jest związana z większą częstością występowania zdarzeńniepożądanych, takich jak: niedociśnienie, hiperkaliemia oraz zaburzenia czynności nerek (w tymostra niewydolność nerek) w porównaniu z zastosowaniem leku z grupy antagonistów układu RAA wmonoterapii (patrz punkty 4.3, 4.4 i 5.1).
Przeciwcukrzycowe produkty lecznicze (leki doustne i insulina)
Może być konieczne dostosowanie dawki przeciwcukrzycowych produktów leczniczych (patrz punkt
4.4).
Metformina
Metformina powinna być ostrożnie stosowana: istnieje ryzyko kwasicy mleczanowej z powodupotencjalnej niewydolności nerek wywołanej przez hydrochlorotiazyd.
Kolestyramina i kolestypol (żywice)
Wchłanianie hydrochlorotiazydu jest zaburzone w obecności żywic wymieniających aniony.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
NLPZ (tj. kwas acetylosalicylowy w dawkach o działaniu przeciwzapalnym, inhibitory COX-2 inieselektywne NLPZ) mogą zmniejszać działanie diuretyczne, natriuretyczne i przeciwnadciśnieniowediuretyków tiazydowych i antagonistów receptora angiotensymy II. U niektórych pacjentów zzaburzoną czynnością nerek (np. pacjenci odwodnieni lub pacjenci w podeszłym wieku zzaburzeniami czynności nerek) jednoczesne podanie antagonistów receptora angiotensyny II iśrodków hamujących cyklooksygenazę może powodować dalsze zaburzenie czynności nerek, w tymostrą niewydolność nerek, która jest zwykle stanem odwracalnym. Dlatego takie skojarzenie lekówpowinno być stosowane z dużą ostrożnością, szczególnie u osób w podeszłym wieku. Pacjencipowinni być odpowiednio nawodnieni, należy również rozważyć konieczność monitorowaniaczynności nerek po rozpoczęciu terapii towarzyszącej, a później okresowo.
W jednym badaniu jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu spowodowało 2,5-krotnezwiększenie AUC0-24 i Cmax ramiprylu i ramiprylatu. Znaczenie kliniczne tej obserwacji jest nieznane.
Aminy presyjne (np. noradrenalina)
Ich działanie może być osłabione.
Niedepolaryzujące środki zwiotczające mięśnie szkieletowe (np. tubokuraryna)
Działanie niedepolaryzujących środków zwiotczających mięśnie szkieletowe może być nasilone przezhydrochlorotiazyd.
Produkty lecznicze stosowane w dnie (np. probenecyd, sulfinpyrazon i allopurynol)
Może okazać się konieczne dostosowanie dawki leków zwiększających wydalanie kwasu moczowegoz moczem, ponieważ hydrochlorotiazyd może zwiększyć stężenie kwasu moczowego w surowicy.Może okazać się konieczne zwiększenie dawki probenecydu lub sulfinpyrazonu. Jednoczesnepodawanie tiazydu może zwiększyć częstość występowania reakcji nadwrażliwości na allopurynol.
Sole wapnia
Diuretyki tiazydowe mogą zwiększyć stężenie wapnia w surowicy w związku z jego zmniejszonymwydalaniem. Jeśli zajdzie potrzeba stosowania suplementów wapnia lub produktów leczniczychoszczędzających wapń (np. leczenie witaminą D), należy monitorować stężenie wapnia w surowicy iodpowiednio dostosować dawkę wapnia.
Beta-adrenolityki i diazoksyd
Tiazydy mogą zwiększyć działanie hiperglikemizujące beta-adrenolityków i diazoksydu.
Środki antycholinergiczne (np. atropina, biperyden) mogą zwiększyć biodostępność diuretyków
tiazydowych poprzez zmniejszenie perystaltyki jelit i zmniejszenie współczynnika opróżnianiażołądka.
29
Amantadyna
Tiazydy zwiększają ryzyko działań niepożądanych wywoływanych przez amantadynę.
Środki cytotoksyczne: (np. cyklofosfamid, metotreksat)
Tiazydy mogą zmniejszyć wydalanie nerkowe cytotoksycznych produktów leczniczych i nasilić ichhamujące działanie na czynność szpiku.
Można oczekiwać, że ze względu na farmakologiczne właściwości, następujące produkty leczniczemogą nasilać hipotensyjne działanie wszystkich leków przeciwnadciśnieniowych, w tym telmisartanu:baklofen, amifostyna.
Ponadto, niedociśnienie ortostatyczne może być spotęgowane przez alkohol, barbiturany, opioidoweleki przeciwbólowe lub leki przeciwdepresyjne.
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Nie zaleca się stosowania antagonistów receptora angiotensyny II w pierwszym trymestrze ciąży(patrz punkt 4.4). Stosowanie antagonistów receptora angiotensyny II jest przeciwwskazane w drugimi trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Brak odpowiednich danych dotyczących stosowania produktu leczniczego Tolucombi u kobiet wciąży. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na proces rozmnażania się(patrz punkt 5.3).
Dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka działania teratogennego w przypadku narażenia nainhibitory ACE w pierwszym trymestrze ciąży nie są ostateczne; nie można jednak wykluczyćniewielkiego zwiększenia ryzyka. Mimo, że nie ma danych z kontrolowanych badańepidemiologicznych dotyczących ryzyka związanego z antagonistami receptora angiotensyny II, z tągrupą leków mogą wiązać się podobne zagrożenia. O ile kontynuacja leczenia za pomocą antagonistyreceptora angiotensyny II nie jest niezbędna, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować lekiprzeciwnadciśnieniowe, które mają ustalony profil bezpieczeństwa stosowania w ciąży. Postwierdzeniu ciąży leczenie antagonistami receptora angiotensyny II należy natychmiast przerwać i wrazie potrzeby rozpocząć inne leczenie.
Narażenie na działanie antagonistów receptora angiotensyny II w drugim i trzecim trymestrze ciążypowoduje działanie toksyczne dla płodu (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnieniekostnienia czaszki) i noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (patrzpunkt 5.3).
Jeżeli do narażenia na działanie antagonistów receptora angiotensyny II doszło od drugiego trymestruciąży, zaleca się badanie ultrasonograficzne nerek i czaszki.
Noworodki, których matki przyjmowały antagonistów receptora angiotensyny II, należy ściśleobserwować za względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia tętniczego (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Doświadczenia ze stosowaniem hydrochlorotiazydu podczas ciąży, a zwłaszcza w pierwszymtrymestrze, są ograniczone. Badania na zwierzętach są niewystarczające. Hydrochlorotiazyd przenikaprzez łożysko. Ze względu na farmakologiczny mechanizm działania hydrochlorotiazydu stosowanietego leku w drugim i trzecim trymestrze może prowadzić do zmniejszenia perfuzji płodowo-łożyskowej oraz wywoływać zaburzenia u płodu i noworodka, takie jak żółtaczka, zaburzeniarównowagi elektrolitowej i thrombocytopenia.
Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w obrzękach ciążowych, nadciśnieniu ciążowym i stanieprzedrzucawkowym z powodu ryzyka zmniejszenia objętości osocza oraz niedokrwienia łożyska, bezkorzystnego wpływu na przebieg choroby.
Nie należy stosować hydrochlorotiazydu w samoistnym nadciśnieniu tętniczym u kobiet w ciąży zwyjątkiem rzadkich sytuacji, kiedy niemożliwe jest zastosowanie alternatywnego leczenia.
30
Karmienie piersią
Z powodu braku informacji dotyczących stosowania produktu leczniczego Tolucombi w trakciekarmienia piersią, nie zaleca się jego stosowania w tym okresie. W trakcie karmienia piersią, wszczególności noworodków i dzieci urodzonych przedwcześnie, zaleca się stosowanie innych lekówposiadających lepszy profil bezpieczeństwa.
Małe ilości hydrochlorotiazydu przenikają do mleka kobiet karmiących piersią. Duże dawki tiazydówwywołujące silną diurezę mogą hamować laktację. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczegoTolucombi podczas karmienia piersią. W przypadku stosowania produktu leczniczego Tolucombipodczas karmienia piersią należy stosować możliwie najmniejsze dawki produktu leczniczego.
Płodność
W badaniach przedklinicznych nie zaobserwowano wpływu telmisartanu i hydrochlorotiazydu napłodność u kobiet i mężczyzn.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Tolucombi może wywierać wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Wprzypadku stosowania produktu Tolucombi mogą czasami wystąpić zawroty głowy i senność.
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym są zawroty głowy. W rzadkich przypadkach (≥1/10000 do <1/1000) może wystąpić ciężki obrzęk naczynioruchowy.
Całkowita częstość występowania działań niepożądanych w trakcie stosowaniatemisatranu/hydrochlorotiazydu 80 mg/25 mg była porównywalna z częstością ich występowania wtrakcie stosowania temisatranu/hydrochlorotiazydu 80 mg/12,5 mg. Zależna od dawki częstośćwystępowania działań niepożądanych nie została ustalona, nie zaobserwowano korelacji z płcią,wiekiem i rasą pacjentów.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
Działania niepożądane odnotowane we wszystkich badaniach klinicznych, występujące częściej (p≤0,05) w przypadku połączenia telmisartanu i hydrochlorotiazydu niż w przypadku stosowaniaplacebo, zostały przedstawione poniżej zgodnie z klasyfikacją układów narządowych. Podczasstosowania produktu leczniczego Tolucombi mogą wystąpić działania niepożądane, które wiążą się zkażdym ze składników podanym jako lek pojedynczy, a które nie zostały zaobserwowane w badaniachklinicznych.
Działania niepożądane zostały pogrupowane zgodnie z częstością ich występowania wedługkonwencji dotyczącej częstości:
bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko(≥1/10000 do <1/1000), bardzo rzadko (<1/10000), częstość nieznana (nie można oszacować napodstawie dostępnych danych).
W każdej grupie częstości działania niepożądane zostały przedstawione zgodnie z malejącymnasileniem.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Rzadko: Zapalenie oskrzeli, zapalenie gardła, zapalenie zatok
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Zaostrzenie lub aktywacja tocznia rumieniowatego układowego1
31
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Niezbyt często: Hipokaliemia
Rzadko: Zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi, hiponatremia
Zaburzenia psychiczne Niezbyt często: Niepokój Rzadko: Depresja
Zaburzenia układu nerwowego
Często: Zawroty głowy Niezbyt często: Omdlenia, parestazje Rzadko: Bezsenność, zaburzenia snu
Zaburzenia oka
Rzadko: Zaburzenia widzenia, niewyraźne widzenie
Zaburzenia ucha i błędnika
Niezbyt często: Zawroty głowy
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Częstoskurcz, arytmie
Zaburzenia naczyniowe
Niezbyt często: Niedociśnienie, niedociśnienie ortostatyczne
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Niezbyt często: Duszność
Rzadko: Zespół zaburzeń oddechowych (w tym zapalenie płuc oraz obrzęk płuc)
Zaburzenia żołądka i jelit
Niezbyt często: Biegunka, suchość błon śluzowych w jamie ustnej, wzdęciaRzadko: Ból brzucha, zaparcia, dyspepsja, wymioty, zapalenie żołądka
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Rzadko: Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia wątroby2
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Obrzęk naczynioruchowy (również zakończony zgonem), rumień, świąd, wysypka, nadmierne pocenie się, pokrzywka
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Niezbyt często: Ból pleców, skurcze mięśni, ból mięśni Rzadko: Ból stawów, kurcze mięśni, ból kończyn
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi Niezbyt często: Zaburzenia erekcji
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt często: Ból w klatce piersiowej Rzadko: Objawy grypopodobne, ból
Badania diagnostyczne
Niezbyt często: Zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwiRzadko: Zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej we krwi, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
32
1: Na podstawie doświadczenia po wprowadzeniu leku do obrotu2: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie Opis wybranych działańniepożądanych”
Informacja dodatkowa o poszczególnych składnikach
Działania niepożądane, o których donoszono wcześniej, dotyczące poszczególnych składników, mogąbyć potencjalnymi działaniami niepożądanymi występującymi w przypadku stosowania produktuleczniczego Tolucombi, nawet jeśli nie zaobserwowano ich w badaniach klinicznych leku.
Telmisartan:
Działania niepożądane wystąpiły z podobną częstością u pacjentów leczonych telmisartanem iotrzymujących placebo.
Całkowita częstość występowania działań niepożądanych w przypadku stosowania telmisartanu(41,4%) w badaniu kontrolowanym placebo, była zazwyczaj porównywalna do częstości działań wprzypadku stosowania samego placebo (43,9%). W poniższym zestawieniu przedstawiono działanianiepożądane, które zanotowano we wszystkich badaniach klinicznych z udziałem pacjentówleczonych telmisartanem z powodu nadciśnienia lub pacjentów w wieku 50 lat i starszych z grupydużego ryzyka powikłań sercowo- naczyniowych.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Niezbyt często: Zakażenie górnych dróg oddechowych, zakażenie układu moczowego, w tym zapalenie pęcherza
Rzadko: Posocznica, w tym zakończona zgonem3
Zaburzenia krwi i układu chłonnego Niezbyt często: Niedokrwistość
Rzadko: Eozynofilia, małopłytkowość
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Nadwrażliwość, reakcje anafilaktyczne
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Niezbyt często: Hiperkaliemia
Rzadko: Hipoglikemia (u pacjentów z cukrzycą)
Zaburzenia serca
Niezbyt często: Rzadkoskurcz
Zaburzenia układu nerwowego Rzadko: Senność
Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia Niezbyt często: Kaszel
Bardzo rzadko: Śródmiąższowa choroba płuc3
Zaburzenia żołądka i jelit
Rzadko: Dolegliwości żołądkowe
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko: Wyprysk, wykwity skórne, wykwity skórne na podłożu toksycznym
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Rzadko: Choroba zwyrodnieniowa stawów, ból ścięgna
Zaburzenia nerek i układu moczowego
Niezbyt często: Zaburzenia czynności nerek (w tym ostra niewydolność nerek)
33
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Niezbyt często: Osłabienie
Badania diagnostyczne
Rzadko: Zmniejszenie stężenia hemoglobiny
3: Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w podpunkcie Opis wybranych działań niepożądanych”.
Hydrochlorotiazyd:
Hydrochlorotiazyd może spowodować lub nasilić zmniejszenie objętości krwi krążącej, co możeprowadzić do zaburzeń elektrolitowych (patrz punkt 4.4).
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania związane ze stosowaniem samegohydrochlorotiazydu:
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze Nieznane: Zapalenie ślinianki
Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy) Częstość nieznana: Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry (rak podstawnokomórkowy i rak kolczystokomórkowy skóry)
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Rzadko: Małopłytkowość (czasami ze skazą krwotoczną)Nieznane: Niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, niewydolność szpiku kostnego, leukopenia, neutropenia, agranulocytoza
Zaburzenia układu immunologicznego
Nieznane: Reakcje anafilaktyczne, nadwrażliwość
Zaburzenia endokrynologiczne
Nieznane: Niewłaściwa kontrola cukrzycy
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Często: Hipomagnezemia Rzadko: Hiperkalcemia
Bardzo rzadko: Alkaloza hipochloremiczna
Nieznane: Jadłowstręt, zmniejszony apetyt, zaburzenia równowagi elektrolitowej, hipercholesterolemia, hiperglikemia, hipowolemia
Zaburzenia psychiczne
Nieznane: Niepokój
Zaburzenia układu nerwowego Rzadko: Ból głowy
Nieznane: Uczucie pustki w głowie
Zaburzenia oka
Nieznane: Widzenie na żółto, nadmierne nagromadzenie płynu między naczyniówką a twardówką, ostra krótkowzroczność, ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączania
Zaburzenia naczyniowe
Nieznane: Martwicze zapalenie naczyń
34
Zaburzenia żołądka i jelit
Często: Nudności
Nieznane: Zapalenie trzustki, ból brzucha
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Nieznane: Żółtaczka miąższowa, żółtaczka cholestatyczna
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Nieznane: Zespół toczniopodobny, reakcje nadwrażliwości na światło, zapalenie naczyń skóry, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, rumień wielopostaciowy
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Nieznane: Osłabienie
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Nieznane: Śródmiąższowe zapalenie nerek, zaburzenie czynności nerek, cukromocz
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Nieznane: Gorączka
Badania diagnostyczne
Nieznane: Zwiększenie stężenia triglicerydów
Opis wybranych działań niepożądanych
Nieprawidłowa czynność wątroby/zaburzenia czynności wątroby
Większość przypadków nieprawidłowej czynności wątroby/zaburzeń czynności wątroby zgłoszonychw okresie po wprowadzeniu leku do obrotu wystąpiła u pacjentów z Japonii. U Japończyków istniejewiększe prawdopodobieństwo wystąpienia tych działań niepożądanych.
Posocznica
W badaniu PRoFESS u pacjentów przyjmujących telmisartan zaobserwowano większą częstośćwystępowania posocznicy w porównaniu do grupy placebo. Zjawisko to może być przypadkowe lubzwiązane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany (patrz punkt 5.1).
Śródmiąższowa choroba płuc
Po wprowadzeniu leku do obrotu zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płuc pozostające wzwiązku czasowym z przyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związku przyczynowego.
Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry
Na podstawie danych dostępnych z badań epidemiologicznych stwierdzono związek między łącznądawką HCTZ a występowaniem NMSC (patrz również punkty 4.4 i 5.1).
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem krajowego systemu zgłaszaniawymienionego w załączniku V.
4.9 Przedawkowanie
Dane dotyczące przedawkowania telmisartanu u ludzi są ograniczone. Nie ustalono stopnia, w jakimmożna usunąć hydrochlorotiazyd za pomocą hemodializy.
Objawy
35
Najbardziej znaczącymi objawami przedawkowania telmisartanu były niediociśnienie i tachykardia;opisywano również bradykardię, zawroty głowy, wymioty, podwyższenie poziomu kreatyniny wekrwi oraz ostrą niewydolność nerek. Przedawkowanie hydrochlorotiazydu może wiązać się zezmniejszeniem stężenia elektrolitów (hipokaliemia, hipochloremia) oraz hipowolemią wynikającą znadmiernej diurezy. Najczęstszymi objawami przedmiotowymi i podmiotowymi przedawkowania sąnudności i senność. Hipokaliemia może powodować skurcze mięśni i (lub) z przyspieszeniem akcjiserca związaną z jednoczesnym podawaniem glikozydów naparstnicy lub pewnych lekówprzeciwarytmicznych.
Leczenie
Telmisartan nie jest usuwany przez hemodializę. Pacjent powinien być ściśle obserwowany, należyzastosować leczenie objawowe i podtrzymujące. Postępowanie zależy od czasu, jaki upłynął odprzyjęcia leku i ciężkości objawów. Zaleca się sprowokowanie wymiotów i (lub) płukanie żołądka. Wleczeniu przedawkowania pomocny może się okazać węgiel aktywowany. Należy często kontrolowaćstężenie elektrolitów i kreatyniny w surowicy. Jeśli wystąpi niedociśnienie, pacjenta należy ułożyć wpozycji na plecach, szybko podać sole i płyny.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki działające na układ renina-angiotensyna; antagoniści angiotensynyII i diuretyki, kod ATC: C09DA07.
Tolucombi jest produktem złożonym zawierającym antagonistę receptora angiotensyny II, telmisartani diuretyk tiazydowy, hydrochlorotiazyd. Połączenie takich składników ma sumujące się działanieprzeciwnadciśnieniowe, powodujące zmniejszenie ciśnienia krwi w większym stopniu niż każdyskładnik osobno. Tolucombi stosowany raz na dobę wywołuje efektywne i regularne zmniejszenieciśnienia krwi we wszystkich dawkach terapeutycznych.
Mechanizm działania
Telmisartan jest skutecznym, doustnym, wybiórczym antagonistą receptora podtypu 1 dlaangiotensyny II (AT1). Dzięki bardzo dużemu powinowactwu telmisartan wypiera angiotensynę II zmiejsc wiązania z receptorem podtypu AT1, który jest odpowiedzialny za znane mechanizmy działaniaangiotensyny II. Telmisartan nie wykazuje nawet częściowych działań agonistycznych w stosunku doreceptora AT1. Telmisartan selektywnie łączy się z receptorem AT1. Wiązanie jest długotrwałe.Telmisartan nie wykazuje powinowactwa do innych receptorów, w tym do receptora AT2 oraz innychsłabiej poznanych receptorów AT. Funkcja tych receptorów nie jest poznana, tak samo jak nieznanyjest efekt ich nadmiernej stymulacji angiotensyną II, której stężenie zwiększa się pod wpływemtelmisartanu. Telmisartan zmniejsza stężenie aldosteronu w osoczu. Telmisartan nie hamujeaktywności reninowej osocza oraz nie blokuje kanałów jonowych. Telmisartan nie hamuje enzymukonwertującego angiotensynę (kininazy II), enzymu odpowiedzialnego także za rozkład bradykininy.Tak więc nie należy się spodziewać nasilenia działań niepożądanych związanych z działaniembradykininy. U zdrowych ochotników dawka 80 mg prawie całkowicie hamuje wzrost ciśnieniatętniczego wywołany angiotensyną II. To hamujące działanie utrzymuje się w ciągu 24 godz. i jestwciąż mierzalne w okresie do 48 godzin.
Hydrochlorotiazyd jest diuretykiem tiazydowym. Mechanizm działania przeciwnadciśnieniowegotiazydów nie został do końca poznany. Tiazydy wpływają na wchłanianie zwrotne elektrolitów wkanalikach nerkowych, bezpośrednio zwiększając wydalanie sodu i chlorku w przybliżeniu wpodobnych ilościach. Działanie diuretyczne hydrochlorotiazydu powoduje zmniejszenie objętościosocza, zwiększenie aktywności reniny w osoczu, zwiększenie wydzielania aldosteronu, co prowadzido zwiększenia utraty potasu i wodorowęglanów z moczem oraz zmniejszenia stężenia potasu wsurowicy. Przyjmuje się, że jednoczesne podawanie telmisartanu powoduje, poprzez blokadę układurenina-angiotensyna-aldosteron, zatrzymanie utraty potasu związane z działaniem diuretyków. W
36
przypadku stosowania hydrochlorotiazydu, diureza rozpoczyna się po 2 godzinach, a maksymalnyefekt zostaje osiągnięty po około 4 godzinach, działanie utrzymuje się przez 6-12 godzin.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego
Po podaniu pierwszej dawki telmisartanu działanie hipotensyjne ujawnia się stopniowo w ciągu 3godz. Maksymalne obniżenie ciśnienia krwi jest osiągane zwykle po upływie 4 do 8 tygodni odrozpoczęcia leczenia i utrzymuje się przez cały okres leczenia. Ambulatoryjne pomiary ciśnieniadowiodły, że działanie hipotensyjne utrzymuje się na stałym poziomie w okresie 24 godzin odprzyjęcia leku, obejmując również okres ostatnich 4 godzin przed przyjęciem następnej dawki leku.Potwierdzają to wyniki badań klinicznych kontrolowanych placebo, w których prowadzono pomiarymaksymalnego obniżenia ciśnienia tętniczego i obniżenia ciśnienia tętniczego bezpośrednio przedprzyjęciem kolejnej dawki leku (parametr określany jako „through to peak ratio” wynosił stalepowyżej 80%, zarówno po podaniu dawki 40 mg jak i 80 mg).
Telmisartan podany pacjentom z nadciśnieniem tętniczym obniża ciśnienie rozkurczowe i skurczowe,nie wpływając na częstość akcji serca. Skuteczność działania hipotensyjnego telmisartanu jestporównywalna do innych przeciwnadciśnieniowych produktów leczniczych (co wykazano wklinicznych badaniach porównawczych telmisartanu z amlodypiną, atenololem, enalaprylem,hydrochlorotiazydem i lizynoprylem).
W podwójnie ślepym, kontrolowanym badaniu klinicznym (n=687 pacjentów ocenianych podwzględem skuteczności) u pacjentów nieodpowiadających na dawkę produktu złożonego80 mg/12,5 mg, wykazano większy o 2,7/1,6 mmHg (ciśnienie skurczowe/rozkurczowe; różnicapomiędzy skorygowanymi średnimi zmianami w stosunku do wartości wyjściowych) efekt obniżającyciśnienie tętnicze krwi dawki 80 mg/25 mg w porównaniu do pacjentów, u których leczeniekontynuowano za pomocą dawki 80 mg/12,5 mg. W badaniu kontrolnym (follow-up) z dawką80 mg/25 mg, ciśnienie krwi ulegało dalszemu obniżeniu (prowadząc do całkowitego obniżenia o11,5/9,9 mmHg; odpowiednio ciśnienie skurczowe/rozkurczowe).
W łącznej analizie dwóch podobnych 8-tygodniowych podwójnie ślepych badań klinicznychkontrolowanych placebo w porównaniu do produktu złożonego zawierającego walsartan ihydrochlorotiazyd w dawce 160 mg/25 mg (n=2121 pacjentów ocenianych pod względemskuteczności) wykazano istotnie większe o 2,2/1,2 mmHg (odpowiednio ciśnienieskurczowe/rozkurczowe; różnica pomiędzy skorygowanymi średnimi zmianami w stosunku dowartości wyjściowych) działanie obniżające ciśnienie krwi na korzyść produktu złożonegozawierającego telmisartan i hydrochlorotiazyd w dawce 80 mg/25 mg.
W przypadku nagłego przerwania leczenia telmisartanem ciśnienie tętnicze powraca do wartościsprzed rozpoczęcia leczenia stopniowo, w ciągu kilku dni, bez zjawiska odbicia (tzw. „reboundhypertension”). W badaniach klinicznych bezpośrednio porównujących dwie metody leczeniahipotensyjnego, częstość występowania suchego kaszlu po telmisartanie była mniejsza niż poinhibitorach enzymu konwertującego angiotensynę.
Zapobieganie chorobom układu sercowo-naczyniowego
W badaniu klinicznym ONTARGET (ONgoing Telmisartan Alone and in Combination with RamiprilGlobal Endpoint Trial) porównywano wpływ telmisartanu, ramiprylu oraz jednoczesnego podawaniatelmisartanu i ramiprylu na wyniki leczenia w obrębie układu sercowo-naczyniowego u 25620pacjentów w wieku 55 lat lub starszych, u których w wywiadzie stwierdzono chorobę wieńcową, udarmózgu, przemijający atak niedokrwienny (TIA), chorobę tętnic obwodowych lub cukrzycę typu 2 zudokumentowanym uszkodzeniem narządowym (np. retinopatią, przerostem lewej komory serca,makro- i mikroalbuminurią), co stanowi populację obarczoną ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo-aczyniowych.
Pacjentów losowo przydzielono do jednej z trzech następujących grup: grupy otrzymującej telmisartanw dawce 80 mg (n=8542), grupy otrzymującej ramipryl w dawce 10 mg (n=8576) lub grupy
37
otrzymującej jednocześnie telmisartan w dawce 80 mg i ramipryl w dawce 10 mg (n=8502). Medianaokresu obserwacji wyniosła 4,5 roku.
Wykazano podobne działanie telmisartanu i ramiprylu w zakresie zmniejszenia częstościwystępowania pierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zakończony zgonem, udar mózgu nie zakończonyzgonem lub hospitalizacja z powodu zastoinowej niewydolności serca). Pierwszorzędowy punktkońcowy występował z podobną częstością w grupach przyjmujących telmisartan (16,7%) i ramipryl(16,5%). Współczynnik ryzyka dla telmisartanu wobec ramiprylu wynosił 1,01 (97,5% CI 0,93 1,10), p (non-inferiority) = 0,0019 z marginesem wynoszącym 1,13). Odsetek zgonów z dowolnejprzyczyny u pacjentów przyjmujących telmisartan i ramipryl wynosił odpowiednio 11,6% i 11,8%.
Wykazano porównywalną skuteczność telmisartanu i ramiprylu w zakresie drugorzędowego punktukońcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego nie zokończonyzgonem i udar mózgu nie zakończony zgonem [0,99 (97,5% CI 0,90 1,08), p (non-inferiority) =0,0004], stanowiącego pierwszorzędowy punkt końcowy w badaniu klinicznym HOPE (The HeartOutcomes Prevention Evaluation Study), w którym porównywano działanie ramiprylu i placebo.
W badaniu klinicznym TRANSCEND, pacjentów z nietolerancją inhibitorów ACE-I, którzy spełnialipozostałe kryteria włączenia do badania zastosowane także w badaniu ONTARGET, losowoprzydzielono do grupy przyjmującej telmisartan w dawce 80 mg (n=2954) lub placebo (n=2972),podawane jako uzupełnienie dla standardowo przyjmowanego leczenia. Mediana okresu obserwacjiwyniosła 4 lata i 8 miesięcy. Nie stwierdzono statystycznie istotnej różnicy częstości występowaniapierwszorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawałmięśnia sercowego nie zakończony zgonem, udar mózgu nie zakończony zgonem lub hospitalizacja zpowodu zastoinowej niewydolności serca) [15,7% w grupie przyjmującej telmisartan i 17,0% w grupieotrzymującej placebo, przy współczynniku ryzyka wynoszącym 0,92 (95% CI; 0,81–1,05; p=0,22]. Wodniesieniu do drugorzędowego złożonego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał serca nie zakończony zgonem oraz udar mózgu nie zakończony zgonem)wykazano korzyści związane ze stosowaniem telmisartanu w porównaniu do placebo [0,87 (95% CI;0,76-1,00, p=0,048)]. Nie wykazano różnic między badanymi grupami w zakresie śmiertelności zprzyczyn sercowo-naczyniowych (współczynnik ryzyka 1,03; 95% CI; 0,85-1,24).
U pacjentów przyjmujących telmisartan rzadziej zgłaszano występowanie kaszlu oraz obrzękunaczynioruchowego niż u pacjentow otrzymujących ramipryl, natomiast częściej zgłaszanowystępowanie niedociśnienia.
Jednoczesne podawanie telmisartanu i ramiprylu nie przyniosło dodatkowych korzyści wporównaniu ze stosowaniem ramiprylu lub telmisartanu w monoterapii. W przypadku jednoczesnegostosowania telmisartanu i ramiprylu odsetek zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz zgonówz dowolnej przyczyny był większy. Ponadto, w grupie jednocześnie stosującej telmisartan i ramiprylznacznie częściej występowały hiperkaliemia, niewydolność nerek, niedociśnienie oraz omdlenia. Ztego względu nie zaleca się jednoczesnego stosowania telmisartanu i ramiprylu w tej populacjipacjentów.
W badaniu PRoFESS (Prevention Regimen For Effectively avoiding Second Strokes) z udziałempacjentów w wieku 50 lat i starszych, którzy ostatnio przebyli udar, odnotowano zwiększoną częstośćwystępowania posocznicy w odniesieniu do telmisartanu w porównaniu do placebo, 0,70 % vs. 0,49 %[zmniejszenie ryzyka 1,43 (95 % przedział ufności 1,00-2,06)]; częstość występowania posocznicyzakończonej zgonem była zwiększona u pacjentów przyjmujących telmisartan (0,33 %) w porównaniudo pacjentów przyjmujących placebo (0,16 %) [zmniejszenie ryzyka 2,07 (95 % przedział ufności1,14-3,76)]. Zaobserwowane zwiększenie częstości występowania posocznicy związane zestosowaniem telmisartanu może być albo przypadkowe, albo spowodowane aktualnie nieznanymmechanizmem.
Dwa duże randomizowane, kontrolowane badania kliniczne ONTARGET (ang. ONgoing TelmistartanAlone and in combination with Ramipril Global Endpoint Trial) i VA NEPHRON-D (ang. The
38
Veterans Affairs Nefropathy in Diabetes) badały jednoczesne zastosowanie inhibitora ACE z antagonistami receptora angiotensyny II.
Badanie ONTARGET było przeprowadzone z udziałem pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, chorobami naczyń mózgowych w wywiadzie lub cukrzycą typu 2 z towarzyszącymi,udowodnionymi uszkodzeniami narządów docelowych. Badanie VA NEPHRON-D byłoprzeprowadzone z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz z nefropatią cukrzycową.Badania te wykazały brak istotnego korzystnego wpływu na parametry nerkowe i (lub) wyniki wzakresie chorobowości oraz śmiertelności sercowo-naczyniowej, podczas gdy zaobserwowanozwiększone ryzyko hiperkaliemii, ostrego uszkodzenia nerek i (lub) niedociśnienia, w porównaniu zmonoterapią. Ze względu na podobieństwa w zakresie właściwości farmakodynamicznych tych leków,przytoczone wyniki również mają znaczenie w przypadku innych inhibitorów ACE oraz antagonistówreceptora angiotensyny II.
Dlatego też u pacjentów z nefropatią cukrzycową nie należy jednocześnie stosować inhibitorów ACEoraz antagonistów receptora angiotensyny II.
Badanie ALTITUDE (ang. Aliskiren Trial in Type 2 Diabetes Using Cardiovascular and RenalDisease Endpoints) było zaprojektowane w celu zbadania korzyści z dodania aliskirenu dostandardowego leczenia inhibitorem ACE lub antagonistą receptora angiotensyny II u pacjentów zcukrzycą typu 2 i przewlekłą chorobą nerek oraz/lub z chorobą układu sercowo-naczyniowego.Badanie zostało przedwcześnie przerwane z powodu zwiększonego ryzyka działań niepożądanych.Zgony sercowo-naczyniowe i udary mózgu występowały częściej w grupie otrzymującej aliskiren wodniesieniu do grupy placebo. W grupie otrzymującej aliskiren odnotowano również częstszewystępowanie zdarzeń niepożądanych, w tym ciężkich zdarzeń niepożądanych (hiperkaliemia,niedociśnienie i niewydolność nerek) względem grupy placebo.
Badania epidemiologiczne nad długotrwałym stosowaniem hydrochlorotiazydu wykazały, żezmniejsza on ryzyko śmiertelności i zachorowalności u pacjentów z chorobami serca i naczyń.
Wpływ połączenia stałych dawek telmisartanu i hydrochlorotiazydu na śmiertelność i zachorowalnośćosób z chorobą sercowo-naczyniową jest dotychczas niepoznany.
Nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry
Na podstawie danych dostępnych z badań epidemiologicznych stwierdzono związek między łącznądawką HCTZ a występowaniem NMSC. W jednym z badań uczestniczyło 71 533 osób z BCC i 8 629osób z SCC, które porównywano z grupami kontrolnymi z tej samej populacji obejmującymiodpowiednio 1 430 833 i 172462 osoby. Duży stopień narażenia na HCTZ (łączna dawka ≥50 000mg) wiązał się ze skorygowanym OR dla BCC rzędu 1,29 (95 % CI: 1,23-1,35), a dla SCC rzędu 3,98(95 % CI: 3,68-4,31). Stwierdzono wyraźną zależność między łączną dawką a skutkiem zarówno wprzypadku BCC, jak i SCC. W innym badaniu wykazano możliwy związek stopnia narażenia naHCTZ z występowaniem nowotworów złośliwych warg (SCC): w badaniu porównywano 633przypadki nowotworów złośliwych warg i 63 067 osób z tej samej populacji tworzących grupękontrolną z zastosowaniem strategii jednoczesnego zbioru ryzyka. Stwierdzono zależność międzyłączną dawką a odpowiedzią ze skorygowanym OR rzędu 2,1 (95 % CI: 1,7-2,6), które wzrastało doOR 3,9 (3,0-4,9) w przypadku dużego stopnia narażenia (~25 000 mg) i OR 7,7 (5,7-10,5) dlanajwiększych łącznych dawek (~100 000 mg) (patrz również punkt 4.4).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Łączne podawanie hydrochlorotiazydu i telmisartanu zdaje się nie wpływać u zdrowych pacjentów nafarmakokinetykę żadnej z substancji.
Wchłanianie
Telmisartan: Po podaniu doustnym maksymalne stężenie jest osiągane po 0,5 do 1,5 godziny.Całkowita biodostępność telmisartanu w dawkach 40 mg i 160 mg wynosiła odpowiednio 42 % i58 %. Pokarm nieznacznie zmniejsza biodostępność telmisartanu, pole pod krzywą zależności stężeniaw osoczu od czasu (AUC) zmniejsza się o około 6 % po podaniu tabletki 40 mg i o około 19 % podawce 160 mg. Po trzech godzinach od podania, stężenie telmisartanu w osoczu osiąga podobnypoziom, niezależnie od tego czy telmisartan był przyjęty na czczo czy po posiłku. Niewielkie
39
zmniejszenie pola pod krzywą (AUC) nie powinno powodować zmniejszenia skutecznościterapeutycznej. Farmakokinetyka doustnie podanego telmisartanu jest nieliniowa w zakresie dawek od20 mg do 160 mg ze wzrostem stężenia w osoczu (Cmax i AUC) większym niż proporcjonalny dowzrostu dawki. Podczas powtarzanego podawania telmisartan nie kumuluje się znacząco w osoczu.Hydrochlorotiazyd: Na podstawie skumulowanego wydalania nerkowego hydrochlorotiazydu, jegocałkowita biodostępność wynosiła około 60 %.
Dystrybucja
Telmisartan silnie wiąże się z białkami osocza (>99,5 %), głównie z albuminą i z kwaśnąglikoproteiną alfa-1. Pozorna objętość dystrybucji telmisartanu wynosi około 500 litrów, wskazuje nadodatkowe łączenie się z tkankami.
Hydrochlorotiazyd wiąże się z białkami osocza w 68 %, a jego pozorna objętość dystrybucji wynosi0,83 - 1,14 l/kg.
Biotransformacja
Telmisartan jest metabolizowany przez sprzęganie do farmakologicznie nieaktywnegoacyloglukuronidu. Glukuronid związku macierzystego jest jedynym metabolitem znalezionym u ludzi.Po podaniu pojedynczej dawki znakowanego 14C telmisartanu glukuronid stanowił około 11 %mierzonej radioaktywności w osoczu. W metabolizmie telmisartanu nie biorą udziału izoenzymycytochrom P450.
Hydrochlorotiazyd nie jest metabolizowany w organizmie ludzkim.
Eliminacja
Telmisartan: Po podaniu dożylnym lub doustnym telmisartanu znakowanego węglem 14C większaczęść podanej dawki (>97 %) została usunięta z kałem drogą wydalania żółciowego. Jedynieniewielkie ilości zostały wykryte w moczu. Całkowity klirens osoczowy telmisartanu po podaniudoustnym jest większy niż 1500 l/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosił >20godzin.
Hydrochlorotiazyd jest prawie całkowicie wydalany w postaci niezmienionej w moczu. Około 60 %dawki doustnej jest eliminowane w ciągu 48 godzin od przyjęcia. Klirens nerkowy wynosi około 250-300 ml/min. Końcowy okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi 10 do 15 godzin.
Liniowość lub nieliniowość
Telmisartan: Farmakokinetyka doustnie podanego telmisartanu jest nieliniowa w zakresie dawek od20 mg do 160 mg ze wzrostem stężenia w osoczu (Cmax i AUC) większym niż proporcjonalny dowzrostu dawki.
Hydrochlorotiazyd wykazuje farmakokinetykę liniową.
Pacjenci w podeszłym wieku
Farmakokinetyka telmisartanu nie różni się w populacji osób w podeszłym wieku i osób poniżej 65lat.
Płeć
Stężenia telmisartanu w osoczu są na ogół 2-3 razy większe u kobiet niż u mężczyzn. Jednakże wbadaniach klinicznych nie wykazano istotnie wzmożonej reakcji na lek lub zwiększonej częstościwystępowania niedociśnienia ortostatycznego u kobiet. Nie ma więc potrzeby modyfikacjidawkowania. Zanotowano tendencję do większego stężenia hydrochlorotiazydu w osoczu u kobiet niżu mężczyzn. Nie uważa się jej za istotną klinicznie.
Zaburzenia czynności nerek
Wydalanie nerkowe nie wpływa na klirens telmisartanu. W oparciu o niewielkie doświadczenia zpacjentami z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny 30-60 ml/min, średnio około 50 ml/min) nie ma potrzeby dostosowania dawki u pacjentów zezmniejszoną czynnością nerek. Telmisartanu nie można usunąć z krwi za pomocą hemodializy. Upacjentów z zaburzoną czynnością nerek, szybkość eliminacji hydrochlorotiazydu jest zmniejszona. Wtypowym badaniu, u pacjentów ze średnim klirensem kreatyniny na poziomie 90 ml/min, okrespółtrwania eliminacji hydrochlorotiazydu był zwiększony. U pacjentów bez czynności nerek, okres
40
półtrwania eliminacji wynosi 34 godziny.
Zaburzenia czynności wątroby
Badania farmakokinetyczne u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby wykazały zwiększeniecałkowitej biodostępności do prawie 100 %. Okres półtrwania eliminacji pozostał nie zmieniony upacjentów z niewydolnością wątroby.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Nie przeprowadzano żadnych dodatkowych badań przedklinicznych dotyczących produktu złożonegoo ustalonej dawce wynoszącej 80 mg/25 mg.
W badaniach przedklinicznych dotyczących łącznego podawania telmisartanu i hydrochlorotiazydu uszczurów i psów z prawidłowym ciśnieniem, dawki powodujące ekspozycję, porównywalne zklinicznymi dawkami terapeutycznymi, nie powodowały żadnych dodatkowych zmian, które niebyłyby wcześniej odnotowane w przypadku każdej z substancji podawanej oddzielnie. Obserwacjetoksykologiczne poczynione w tych badaniach wydają się nie mieć znaczenia w przypadkuzastosowania terapeutycznego u ludzi.
Obserwacje toksykologiczne znane również z badań przedklinicznych inhibitorów enzymukonwertującego angiotensynę oraz antagonistów receptora angiotensyny II wskazują na: zmniejszenieparametrów dotyczących czerwonych krwinek (erytrocytów, hemoglobiny, hematokrytu), zmianyhemodynamiczne nerek (zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi i kreatyniny),zwiększenie aktywności reniny w osoczu, hipertrofię lub hiperplazję komórek aparatuprzykłębuszkowego oraz uszkodzenia śluzówki żołądka. Uszkodzeniom przewodu pokarmowegomożna było zapobiegać podając doustnie roztwory soli i poprzez izolowanie zwierząt w grupach. Upsów zaobserwowano rozszerzenie i zanik kanalików nerkowych. Uważa się, że działanie to jestzwiązane z aktywnością farmakologiczną telmisartanu.
Nie zaobserwowano jednoznacznych dowodów na teratogenne działanie produktu, jednak pozastosowaniu toksycznych dawek telmisartanu obserwowano wpływ na rozwój noworodka, np.mniejsza masa ciała lub opóźniony czas otwarcia oczu.
W badaniach in vitro nie wykazano działania mutagennego telmisartanu i odpowiedniego działaniaklastogennego, nie ma również dowodów na działanie rakotwórcze u szczurów i myszy. Badania zhydrochlorotiazydem w niektórych modelach doświadczalnych wykazały niejednoznacznie działaniegenotoksyczne lub rakotwórcze. Jednakże szerokie doświadczenia ze stosowaniemhydrochlorotiazydu u ludzi nie wykazały związku pomiędzy jego stosowaniem a zwiększonymwystępowaniem nowotworów.
W celu uzyskania informacji o fetotoksyczności produktu złożonego zawierającego telmisartan ihydrochlotiazyd patrz punkt 4.6.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
HydroksypropylocelulozaLaktoza jednowodnaMagnezu stearynianMannitol Meglumina Powidon (K30)
Krzemionka koloidalna bezwodnaSodu wodorotlenek (E 524)Sodu stearylofumaran Sorbitol (E 420)
Żelaza tlenek żółty (E 172)
41
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
Blistry (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium): 3 lata
Blistry (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium): 2 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania produktuleczniczego.
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium): 14 x 1, 28 x 1, 30 x 1, 56 x 1, 60 x 1, 84 x 1,90 x 1, 98 x 1 i 100 x 1 tabletka, w pudełku tekturowym.
Blistry (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium): 14 x 1 i 98 x 1 tabletka,w pudełku tekturowym.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Brak szczególnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
8. NUMERY POZWOLENŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/13/821/021EU/1/13/821/022EU/1/13/821/023EU/1/13/821/024EU/1/13/821/025EU/1/13/821/026EU/1/13/821/027EU/1/13/821/028EU/1/13/821/029EU/1/13/821/030EU/1/13/821/033
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 13/03/2013Data ostatniego przedłużenia pozwolenia:08/01/2018
42
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
Szczegółowe informacje o tym produkcie leczniczym dostępne na stronie internetowej EuropejskiejAgencji Leków http://www.ema.europa.eu.
43
ANEKS II
A. WYTWÓRCA(Y) ODPOWIEDZIALNY(I) ZA ZWOLNIENIE SERII
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZENIA DO OBROTU
D. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
44
A. WYTWÓRCA(Y) ODPOWIEDZIALNY(I) ZA ZWOLNIENIE SERII
Nazwa i adres wytwórcy(ów) odpowiedzialnego(ych) za zwolnienie serii
KRKA-POLSKA Sp. z. o.o.ul. Równoległa 502-235 WarszawaPolska
KRKA, d.d., Novo mestoŠmarješka cesta 68501 Novo mestoSłowenia
TAD Pharma GmbHHeinz-Lohmann-Straße 527472 CuxhavenNiemcy
Wydrukowana ulotka dla pacjenta musi zawierać nazwę i adres wytwórcy odpowiedzialnego zazwolnienie danej serii produktu leczniczego.
B. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZAOPATRZENIA I STOSOWANIA
Produkt leczniczy wydawany na receptę.
C. INNE WARUNKI I WYMAGANIA DOTYCZĄCE DOPUSZCZENIA DO OBROTU
Okresowe raporty o bezpieczeństwie stosowania (ang. Periodic safety update reports,
PSURs)
Wymagania do przedłożenia okresowych raportów o bezpieczeństwie stosowania tego produktuleczniczego są określone w wykazie unijnych dat referencyjnych (wykaz EURD), o którym mowa wart. 107c ust. 7 dyrektywy 2001/83/WE i jego kolejnych aktualizacjach ogłaszanych na europejskiejstronie internetowej dotyczącej leków.
D. WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO
Plan zarządzania ryzykiem (ang. Risk Management Plan, RMP)
Podmiot odpowiedzialny podejmie wymagane działania i interwencje z zakresu nadzoru nadbezpieczeństwem farmakoterapii wyszczególnione w RMP, przedstawionym w module 1.8.2dokumentacji do pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, i wszelkich jego kolejnych aktualizacjach.
Uaktualniony RMP należy przedstawiać:
na żądanie Europejskiej Agencji Leków;
w razie zmiany systemu zarządzania ryzykiem, zwłaszcza w wyniku uzyskania nowych informacji, które mogą istotnie wpłynąć na stosunek ryzyka do korzyści, lub w wyniku uzyskania istotnych informacji, dotyczących bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego lub odnoszących się do minimalizacji ryzyka.
Jeśli daty przedłożenia PSUR i aktualizacji RMP są zbliżone, raporty należy złożyć w tym samym
45
czasie.
Zaktualizowany RMP należy przedkładać zgodnie z planem uzgodnionym z CHMP.
46
ANEKS III
OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ I ULOTKA DLA PACJENTA
47
A. OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ
48
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
PUDEŁKO TEKTUROWE
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 40 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNEJ(YCH)
Każda tabletka zawiera 40 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
Zawiera laktozę jednowodną i sorbitol (E 420).W celu uzyskania dodatkowych informacji należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej doopakowania.
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
Tabletka
Blister (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium):
14 x 1 tabletka 28 x 1 tabletka 30 x 1 tabletka 56 x 1 tabletka 60 x 1 tabletka 84 x 1 tabletka 90 x 1 tabletka 98 x 1 tabletka 100 x 1 tabletka
Blister (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium):
14 x 1 tabletka98 x 1 tabletka
5. SPOSÓB I DROGA(I) PODANIA
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.Podanie doustne.
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
49
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
8. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
12. NUMER(Y) POZWOLENIA(Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/13/821/001EU/1/13/821/002EU/1/13/821/003EU/1/13/821/004EU/1/13/821/005EU/1/13/821/006EU/1/13/821/007EU/1/13/821/008EU/1/13/821/009EU/1/13/821/010EU/1/13/821/031
13. NUMER SERII
Lot
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
Tolucombi 40 mg/12,5 mg
50
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR - KOD 2D
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PCSNNN
51
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
BLISTER
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 40 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
KRKA
3. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
4. NUMER SERII
Lot
5. INNE
Tylko na blistrach zawierających 7 tabletek
PNWTŚRCZPT SO ND
52
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
PUDEŁKO TEKTUROWE
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 80 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNEJ(YCH)
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
Zawiera laktozę jednowodną i sorbitol (E 420).W celu uzyskania dodatkowych informacji należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej doopakowania.
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
Tabletka
Blister (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium):
14 x 1 tabletka 28 x 1 tabletka 30 x 1 tabletka 56 x 1 tabletka 60 x 1 tabletka 84 x 1 tabletka 90 x 1 tabletka 98 x 1 tabletka 100 x 1 tabletka
Blister (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium):
14 x 1 tabletka98 x 1 tabletka
5. SPOSÓB I DROGA(I) PODANIA
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.Podanie doustne.
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
53
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
8. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
12. NUMER(Y) POZWOLENIA(Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/13/821/011EU/1/13/821/012EU/1/13/821/013EU/1/13/821/014EU/1/13/821/015EU/1/13/821/016EU/1/13/821/017EU/1/13/821/018EU/1/13/821/019EU/1/13/821/020EU/1/13/821/032
13. NUMER SERII
Lot
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
Tolucombi 80 mg/12,5 mg
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR - KOD 2D
54
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PCSNNN
55
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
BLISTER
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 80 mg/12,5 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
KRKA
3. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
4. NUMER SERII
Lot
5. INNE
Tylko na blistrach zawierających 7 tabletek
PNWTŚRCZPT SO ND
56
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH
PUDEŁKO TEKTUROWE
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 80 mg/25 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNEJ(YCH)
Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 25 mg hydrochlorotiazydu.
3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH
Zawiera laktozę jednowodną i sorbitol (E 420).W celu uzyskania dodatkowych informacji należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej doopakowania.
4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA
Tabletka
Blister (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium):
14 x 1 tabletka 28 x 1 tabletka 30 x 1 tabletka 56 x 1 tabletka 60 x 1 tabletka 84 x 1 tabletka 90 x 1 tabletka 98 x 1 tabletka 100 x 1 tabletka
Blister (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium):
14 x 1 tabletka98 x 1 tabletka
5. SPOSÓB I DROGA(I) PODANIA
Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.Podanie doustne.
6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEWIDOCZNYM I NIEDOSTĘPNYM DLA DZIECI
Lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
57
7. INNE OSTRZEŻENIA SPECJALNE, JEŚLI KONIECZNE
8. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTEGO PRODUKTU LECZNICZEGO LUB POCHODZĄCYCH Z NIEGO ODPADÓW, JEŚLI WŁAŚCIWE
11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
12. NUMER(Y) POZWOLENIA(Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
EU/1/13/821/021EU/1/13/821/022EU/1/13/821/023EU/1/13/821/024EU/1/13/821/025EU/1/13/821/026EU/1/13/821/027EU/1/13/821/028EU/1/13/821/029EU/1/13/821/030EU/1/13/821/033
13. NUMER SERII
Lot
14. OGÓLNA KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI
15. INSTRUKCJA UŻYCIA
16. INFORMACJA PODANA SYSTEMEM BRAILLE’A
Tolucombi 80 mg/25 mg
58
17. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR - KOD 2D
Obejmuje kod 2D będący nośnikiem niepowtarzalnego identyfikatora.
18. NIEPOWTARZALNY IDENTYFIKATOR DANE CZYTELNE DLA CZŁOWIEKA
PCSNNN
59
MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB OPAKOWANIACHFOLIOWYCH
BLISTER
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Tolucombi 80 mg/25 mg tabletkitelmisartan/hydrochlorotiazyd
2. NAZWA PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
KRKA
3. TERMIN WAŻNOŚCI
EXP
4. NUMER SERII
Lot
5. INNE
Tylko na blistrach zawierających 7 tabletek
PNWTŚRCZPT SO ND
60
B. ULOTKA DLA PACJENTA
61
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta
Tolucombi 40 mg/12,5 mg tabletkiTolucombi 80 mg/12,5 mg tabletki Tolucombi 80 mg/25 mg tabletki telmisartan/hydrochlorotiazyd
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera onainformacje ważne dla pacjenta.
- Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.- W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.- Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same.
- Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie możliwe objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki
1. Co to jest lek Tolucombi i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku Tolucombi
3. Jak przyjmować lek Tolucombi 4. Możliwe działania niepożądane 5. Jak przechowywać Tolucombi
6. Zawartość opakowania i inne informacje
1. Co to jest lek Tolucombi i w jakim celu się go stosuje
Tolucombi jest lekiem złożonym, zawierającym dwie substancje czynne, telmisartan ihydrochlorotiazyd w jednej tabletce. Obie substancje wspomagają kontrolę wysokiego ciśnieniatętniczego krwi.
- Telmisartan należy do grupy leków zwanych antagonistami receptora angiotensyny II. Angiotensyna II jest substancją wytwarzaną w organizmie, powodującą zwężenie naczyń krwionośnych, tym samym podwyższającą ciśnienie tętnicze. Telmisartan blokuje działanie angiotensyny II, w związku z czym naczynia krwionośne rozszerzają się, a ciśnienie tętnicze obniża.
- Hydrochlorotiazyd należy do grupy leków zwanych tiazydowymi lekami moczopędnymi, zwiększa wydalanie moczu, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego.
Nieleczone podwyższone ciśnienie tętnicze może powodować uszkodzenie naczyń krwionośnych wnarządach, w niektórych przypadkach może być przyczyną powikłań, takich jak zawał serca,niewydolność serca lub nerek, udar mózgu lub utrata wzroku. Najczęściej przed pojawieniem siępowyższych powikłań nie obserwuje się występowania żadnych objawów podwyższonego ciśnieniakrwi. Z tego względu ważne jest, aby regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze krwi, żeby sprawdzać, czymieści się ono w prawidłowym zakresie wartości.
Lek Tolucombi (40 mg/12,5 mg, 80 mg/12,5 mg) jest stosowany w leczeniu wysokiego ciśnieniatętniczego (samoistnego nadciśnienia tętniczego) u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze niejest wystarczająco kontrolowane przez telmisartan lub hydrochlorotiazyd stosowany oddzielnie.Lek Tolucombi (80 mg/25 mg) jest stosowany w leczeniu wysokiego ciśnienia tętniczego(samoistnego nadciśnienia tętniczego) u osób dorosłych, u których ciśnienie tętnicze nie jestwystarczająco kontrolowane przez lek Tolucombi 80 mg/12,5 mg lub u pacjentów którzy wcześniejbyli ustabilizowani przez telmisartan lub hydrochlorotiazyd stosowany oddzielnie.
62
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku Tolucombi
Kiedy nie przyjmować leku Tolucombi:
- jeśli pacjent ma uczulenie na telmisartan lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku (wymienionych w punkcie 6);
- jeśli pacjent ma uczulenie na hydrochlorotiazyd lub pochodne sulfonamidów;- po trzecim miesiącu ciąży (również należy unikać stosowania leku Tolucombi we wczesnym okresie ciąży - patrz punkt „Ciąża”);
- jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba wątroby, taka jak zastój żółci lub zwężenie dróg żółciowych (zaburzenia odpływu żółci z wątroby i pęcherzyka żółciowego) lub jakakolwiek inna ciężka choroba wątroby;
- jeśli pacjent ma ciężką chorobę nerek;
- jeśli lekarz stwierdzi występowanie małego stężenia potasu lub dużego stężenia wapnia we krwi, które nie ulegają poprawie na skutek leczenia;
- jeśli pacjent ma cukrzycę lub zaburzenia czynności nerek i jest leczony lekiem obniżającym ciśnienie krwi zawierającym aliskiren.
Jeżeli którakolwiek powyższa sytuacja dotyczy pacjenta, należy poinformować lekarza lubfarmaceutę, przed zażyciem leku Tolucombi.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku Tolucombi należy omówić to z lekarzem, jeśli u pacjentawystępują lub występowały którekolwiek z poniższych stanów lub chorób:
- niskie ciśnienie tętnicze krwi (niedociśnienie), którego prawdopodobieństwo wystąpienia jest większe, jeśli pacjent jest odwodniony (z nadmierną utratą wody z organizmu) lub ma niedobór soli, z powodu stosowania leków moczopędnych (tabletek odwadniających), diety ubogosolnej, biegunki, wymiotów lub hemodializy;
- choroba nerek lub przeszczep nerki;
- zwężenie tętnicy nerkowej (zwężenie naczyń krwionośnych jednej czynnej nerki lub obu nerek);
- choroba wątroby; - choroba serca;
- cukrzyca;
- dna moczanowa;
- zwiększone stężenie aldosteronu (zatrzymanie wody i soli w organizmie łącznie z zaburzeniem równowagi elektrolitowej);
- toczeń rumieniowaty układowy (zwany również „toczniem” lub „SLE”), choroba, w przebiegu której układ odpornościowy atakuje własny organizm;
- substancja czynna hydrochlorotiazyd może powodować rzadkie reakcje powodujące ograniczenie widzenia i ból oczu. Mogą to być objawy gromadzenia się płynu w unaczynionej błonie otaczającej oko (nadmiernego nagromadzenia płynu między naczyniówką a twardówką) lub zwiększonego ciśnienia w gałce ocznej, które mogą się pojawić w ciągu kilku godzin do kilku tygodni od przyjęcia leku Tolucombi. Nieleczone mogą prowadzić do trwałego zaburzenia wzroku;
- jeśli w przeszłości u pacjenta wystąpił nowotwór złośliwy skóry lub jeśli w trakcie leczenia pojawi się nieoczekiwana zmiana skórna. Leczenie hydrochlorotiazydem, zwłaszcza dużymi dawkami przez dłuższy czas, może zwiększyć ryzyko niektórych rodzajów nowotworów złośliwych skóry i warg (nieczerniakowy nowotwór złośliwy skóry). Podczas przyjmowania leku Tolucombi należy chronić skórę przed działaniem światła słonecznego i promieniowaniem UV.
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku Tolucombi należy poinformować lekarza, jeśli pacjentprzyjmuje:
- digoksynę,
- którykolwiek z poniższych leków stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi: - inhibitor konwertazy angiotensyny (ACE) (ang. Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACEI) (na przykład enalapryl, lizynopryl, ramipryl), w szczególności jeśli
63
pacjent ma zaburzenia czynności nerek związane z cukrzycą.- aliskiren.
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży. Nie zaleca się stosowania leku
Tolucombi we wczesnym okresie ciąży, a nie wolno go przyjmować po trzecim miesiącu ciąży,ponieważ stosowany w tym okresie może poważnie zaszkodzić dziecku (patrz punkt „Ciąża”).
Leczenie hydrochlorotiazydem może prowadzić do zaburzenia równowagi elektrolitów w organizmie.Typowe objawy zaburzenia gospodarki płynowej lub elektrolitowej obejmują suchość błony śluzowejw jamie ustnej, osłabienie, letarg, senność, niepokój, bóle lub skurcze mięśniowe, nudności (mdłości),wymioty, zmęczenie mięśni oraz nieprawidłowo przyspieszone tętno (szybciej niż 100 uderzeń naminutę). W przypadku wystąpienia któregokolwiek z powyższych objawów należy poinformowaćlekarza.
Należy również poinformować lekarza o wystąpieniu nadwrażliwości skóry na światło słoneczne wpostaci oparzeń słonecznych (np. zaczerwienienie, swędzenie, obrzęk, powstawanie pęcherzy)pojawiających się szybciej niż zazwyczaj.
W przypadku planowanego zabiegu chirurgicznego lub znieczulenia należy poinformować lekarza oprzyjmowaniu leku Tolucombi.
Tolucombi może mniej skutecznie obniżać ciśnienie tętnicze u osób rasy czarnej.
Lekarz prowadzący może monitorować czynność nerek, ciśnienie krwi oraz stężenie elektrolitów (np.potasu) we krwi w regularnych odstępach czasu.
Patrz także informacje pod nagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku Tolucombi:”.
Dzieci i młodzież
Stosowanie leku Tolucombi u dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat nie jest zalecane.
Tolucombi a inne leki
Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjentaobecnie lub ostatnio a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować. Lekarz może zdecydować ozmianie dawki tych leków lub o podjęciu innych środków ostrożności. W niektórych przypadkachkonieczne może być odstawienie któregoś z leków. Dotyczy to zwłaszcza jednoczesnegoprzyjmowania razem z lekiem Tolucombi niżej wymienionych leków:
- preparaty litu, stosowane w leczeniu niektórych rodzajów depresji;
- leki związane z występowaniem małego stężenia potasu we krwi (hipokaliemia), tak jak inne leki moczopędne (tabletki odwadniające), leki przeczyszczające (np. olej rycynowy), kortykosteroidy (np. prednizolon), ACTH (hormon adrenokortykotropowy), amfoterycyna (lek przeciwgrzybiczy), karbenoksolon (stosowany w leczeniu owrzodzeń jamy ustnej), sól sodowa penicyliny G (antybiotyk), kwas salicylowy oraz jego pochodne;
- leki mogące podwyższać stężenie potasu we krwi, np. leki moczopędne oszczędzające potas, suplementy potasu, substytuty soli zawierające potas, inhibitory ACE, cyklosporyna (lek immunosupresyjny) i inne produkty lecznicze, np. heparyna sodowa (lek przeciwzakrzepowy);- leki, na które wpływają zmiany stężenia potasu we krwi, takie jak leki nasercowe (np. digoksyna) czy też leki regulujące częstość akcji serca (np. chinidyna, dyzopiramid, amiodaron, sotalol), leki używane w leczeniu zaburzeń psychicznych (np. tiorydazyna, chlorpromazyna, lewomepromazyna) oraz inne leki, takie jak niektóre antybiotyki (np. sparfloksacyna, pentamidyna) lub pewne leki stosowane w terapii odczynów (reakcji) alergicznych (np. terfenadyna);
- leki stosowane w cukrzycy (insulina lub leki doustne takie jak metformina);
- kolestyramina i kolestypol, leki obniżające stężenie tłuszczów we krwi;
- leki podwyższające ciśnienie krwi takie jak noradrenalina;
- leki zwiotczające mięśnie takie jak tubokuraryna; - suplementy wapnia i (lub) witaminy D;
64
- leki o działaniu antycholinergicznym (stosowane w leczeniu szeregu zaburzeń, takich jak stany skurczowe w obrębie przewodu pokarmowego, skurcze pęcherza moczowego, astma, choroba lokomocyjna, skurcze mięśni, choroba Parkinsona, oraz wspomagająco przy znieczuleniu), takie jak atropina i biperyden;
- amantadyna (lek stosowany w chorobie Parkinsona, a także w leczeniu lub zapobieganiu pewnych chorób wirusowych;
- pozostałe leki stosowane w leczeniu nadciśnienia, kortykosteroidy, leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, NLPZ), leki stosowane w leczeniu nowotworów, dny moczanowej lub zapalenia stawów;
- przyjmowanie inhibitora ACE lub aliskirenu (patrz także informacje pod nagłówkiem „Kiedy nie przyjmować leku Tolucombi” oraz „Ostrzeżenia i środki ostrożności”);- digoksyna.
Tolucombi może nasilać działanie obniżające ciśnienie krwi innych leków stosowanych w leczeniunadciśnienia lub leków, które mogą wywołać zmniejszenie ciśnienia krwi (np. baklofen, amifostyna).Ponadto niskie ciśnienie krwi mogą dodatkowo zmniejszyć: alkohol, barbiturany, narkotyki lub lekiprzeciwdepresyjne. Objawem są zawroty głowy przy wstawaniu. W razie potrzeby dawki innego lekuprzyjmowanego przez pacjenta podczas przyjmowania leku Tolucombi, należy poradzić się lekarza.
Działanie leku Tolucombi może być osłabione w przypadku jednoczesnego stosowania NLPZ(niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. kwasu acetylosalicylowego lub ibuprofenu).
Stosowanie leku Tolucombi z jedzeniem i alkoholem
Lek Tolucombi można przyjmować z pożywieniem lub niezależnie od posiłków.Należy unikać alkoholu do czasu rozmowy z lekarzem. Alkohol może dodatkowo obniżyć ciśnieniekrwi i (lub) nasilić ryzyko zawrotów głowy lub omdlenia.
Ciąża i karmienie piersią
Ciąża
Należy poinformować lekarza o podejrzeniu (lub planowaniu) ciąży. Zazwyczaj lekarz zaleci
zaprzestanie stosowania leku Tolucombi przed planowaną ciążą lub natychmiast po stwierdzeniu ciążyi zaleci inny lek zamiast leku Tolucombi. Nie zaleca się stosowania leku Tolucombi podczas ciąży inie wolno go stosować po trzecim miesiącu ciąży, ponieważ może poważnie zaszkodzić dziecku, jeślijest stosowany po 3 miesiącu ciąży.
Karmienie piersią
Należy powiedzieć lekarzowi o karmieniu piersią lub zamiarze karmienia piersią. Lek Tolucombi niejest zalecany podczas karmienia piersią. Lekarz może wybrać inne leczenie w trakcie karmieniapiersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn
Niektórzy pacjenci przyjmujący lek Tolucombi mogą odczuwać zawroty głowy lub zmęczenie. Wtakim przypadku nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.
Tolucombi zawiera laktozę, sorbitol i sód
Jeżeli stwierdzono wcześniej u pacjenta nietolerancję niektórych cukrów, pacjent powinienskontaktować się z lekarzem przed przyjęciem leku.
Tolucombi 40 mg /12,5 mg zawiera 147,04 mg sorbitolu w każdej tabletce, co odpowiada 5 mg/kg/dzień, jeśli masa ciała wynosi 29,8 kg.
Tolucombi 80 mg /12,5 mg i Tolucombi 80 mg / 25 mg zawierają 294,08 mg sorbitolu w każdejtabletce, co odpowiada 5 mg / kg / dzień, jeśli masa ciała wynosi 58,8 kg.
Pacjenci o wadze 58,8 kg lub mniejszej powinni wziąć pod uwagę że sorbitol jest źródłem fruktozy.Jeżeli stwierdzono wcześniej u pacjenta (lub jego dziecka) nietolerancję niektórych cukrów lubstwierdzono wcześniej u pacjenta dziedziczną nietolerancję fruktozy, rzadką chorobę genetyczną,
65
w której organizm pacjenta nie rozkłada fruktozy, pacjent powinien skontaktować się z lekarzemprzed przyjęciem leku lub podaniem go dziecku.
Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) w jednej tabletce, a więc można powiedzieć, żezasadniczo „nie zawiera sodu”.
3. Jak przyjmować lek Tolucombi
Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócićsię do lekarza lub farmaceuty.
Zalecana dawka leku Tolucombi to jedna tabletka na dobę. Należy starać się przyjmować tabletkę o tejsamej porze każdego dnia. Tolucombi można przyjmować podczas posiłku lub pomiędzy posiłkami.Tabletki należy połknąć popijając wodą lub napojem bezalkoholowym. Ważne jest, aby lekTolucombi przyjmować każdego dnia, dopóki lekarz nie zaleci inaczej.
Jeśli u pacjenta wątroba nie funkcjonuje właściwie, zwykła dawka nie powinna być większa niż 40 mgtelmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu na dobę.
Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Tolucombi
Jeżeli przez pomyłkę zostanie przyjęta zbyt duża liczba tabletek, mogą pojawić się takie oznaki, jakniskie ciśnienie krwi i przyspieszenie akcji serca. Zgłaszano także przypadki spowolnienia akcji serca,zawrotów głowy, wymiotów, pogorszenia czynności nerek, w tym niewydolności nerek. Z powoduzawartości hydrochlorotiazydu może także wystąpić wyraźnie niskie ciśnienie krwi i niskie stężeniapotasu we krwi, co może doprowadzić do nudności, senności i skurczów mięśni i (lub) nieregularnebicie serca związane z jednoczesnym stosowaniem leków, takich jak glikozydy naparstnicy orazniektórych leków antyarytmicznych. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub farmaceutąalbo z najbliższym szpitalnym oddziałem doraźnej pomocy medycznej.
Pominięcie przyjecia leku Tolucombi
Jeśli pacjent zapomni przyjąć dawkę leku, powinien zażyć go niezwłocznie po przypomnieniu sobie,tego samego dnia. Jeżeli tabletka nie zostanie przyjęta jednego dnia, należy przyjąć zwykle stosowanądawkę następnego dnia. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócićsię do lekarza lub farmaceuty.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Niektóre działania niepożądane mogą być ciężkie i wymagają natychmiastowej pomocymedycznej:
W przypadku wystąpienia któregokolwiek z następujących objawów należy natychmiast skontaktowaćsię z lekarzem:
Posocznica* (często nazywana zatruciem krwi, będąca ciężkim zakażeniem, z reakcją zapalną całegoorganizmu), nagły obrzęk skóry i błon śluzowych (obrzęk naczynioruchowy); tworzenie się pęcherzy izłuszczanie się zewnętrznej warstwy skóry (toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka). Powyższedziałania niepożądane występują rzadko (mogą wystąpić u nie więcej niż u 1 na 1000 pacjentów), alboz nieznaną częstością (w przypadku toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka), ale sąniezwykle ciężkie, w takim przypadku należy przerwać przyjmowanie leku i natychmiastskontaktować się z lekarzem. Jeśli powyższe objawy nie są leczone, mogą zakończyć się zgonem.Zwiększoną częstość występowania posocznicy obserwowano u osób przyjmujących telmisartan wmonoterapii, nie można jej jednak wykluczyć w przypadku terapii lekiem Tolucombi.
66
Możliwe działania niepożądane leku Tolucombi:
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż u 1 na 10 pacjentów):
Zawroty głowy.
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż u 1 na 100 pacjentów):
Zmniejszenie stężenia potasu we krwi, lęk, omdlenia, uczucie mrowienia i drętwienia (parestezje),uczucie wirowania (zwroty głowy pochodzenia błędnikowego), przyspieszone tętno (częstoskurcz),zaburzenia rytmu serca, niskie ciśnienie tętnicze krwi, nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego krwipodczas wstawania, skrócenie oddechu (duszność), biegunka, suchość błon śluzowych w jamie ustnej,wzdęcia, ból pleców, skurcze mięśni, ból mięśni, zaburzenia erekcji (niezdolność do uzyskania lubutrzymania erekcji), ból w klatce piersiowej, zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż u 1 na 1000 pacjentów):
Zapalenie płuc (zapalenie oskrzeli), aktywacja lub zaostrzenie tocznia rumieniowatego układowego(choroba, w której organizm jest atakowany przez własny system odpornościowy co powoduje bólstawów, wysypki skórne i gorączkę), ból gardła, zapalenie zatok, uczucie smutku (depresja), trudnościw zasypianiu (bezsenność), zaburzenia widzenia, trudności w oddychaniu, ból brzucha, zaparcia,wzdęcia (niestrawność), nudności (wymioty), zapalenie błony śluzowej żołądka, nieprawidłowaczynność wątroby (występuje częściej u pacjentów pochodzenia japońskiego), zaczerwienienie skóry(rumień), reakcje alergiczne, takie jak świąd lub wysypka, zwiększona potliwość, pokrzywka, bólstawów i ból kończyn, kurcze mięśni, objawy grypopodobne, ból, małe stężenie sodu, zwiększonestężenie kreatyniny, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych lub fosfokinazy kreatynowej wekrwi.
Działania niepożądane zgłaszane dla jednego ze składników mogą wystąpić również podczas terapiilekiem Tolucombi, nawet jeśli nie stwierdzono ich podczas badań klinicznych leku.
Telmisartan
U pacjentów przyjmujących wyłącznie telmisartan, obserwowano dodatkowo następujące działanianiepożądane:
Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż u 1 na 100 pacjentów):
Zakażenie górnych dróg oddechowych (np. ból gardła, zapalenie zatok, przeziębienie), zakażeniaukładu moczowego, za mała liczba krwinek czerwonych (niedokrwistość), duże stężenie potasu,wolna czynność serca (bradykardia), zaburzenie czynności nerek, w tym ostra niewydolność nerek,osłabienie, kaszel.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż u 1 na 1000 pacjentów):
Mała liczba płytek krwi (małopłytkowość), zwiększenie liczby niektórych krwinek białych(eozynofilia), ciężka reakcja alergiczna (np. nadwrażliwość, reakcja anafilaktyczna, wysypkapolekowa), małe stężenie glukozy we krwi (u pacjentów z cukrzycą), nieżyt żołądka, wyprysk(zaburzenie skóry), zwyrodnienie stawów, zapalenie ścięgien, zmniejszone stężenie hemoglobiny(białka krwi), senność.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż u 1 na 10 000 pacjentów):
Postępujące bliznowacenie pęcherzyków płucnych (śródmiąższowa choroba płuc)**
*Zjawisko to może być przypadkowe lub związane z mechanizmem, który nie został jeszcze poznany.
**Zgłaszano przypadki śródmiąższowej choroby płuc pozostające w związku czasowym zprzyjmowaniem telmisartanu. Nie ustalono jednak związku przyczynowego.
Hydrochlorotiazyd
U pacjentów przyjmujących wyłącznie hydrochlorotiazyd obserwowano dodatkowe następującedziałania niepożądane:
67
Częste działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 pacjentów):
Nudności, małe stężenie magnezu we krwi.
Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 1000 pacjentów):
Zmniejszenie liczby płytek krwi, przez co wzrasta ryzyko wystąpienia krwawień lub siniaków(niewielkie, fioletowo-czerwone zmiany na skórze lub w innych tkankach, spowodowane przezkrwawienie), duże stężenie wapnia we krwi, ból głowy.
Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić do 1 na 10 000 pacjentów):
Wzrost pH (zakłócona równowaga kwasowo-zasadowa) ze względu na małe stężenie chlorków wekrwi.
Działania niepożądane o nieznanej częstości występowania (częstość nie może być określona na
podstawie dostępnych danych):
Zapalenie ślinianek, nowotwory złośliwe skóry i warg (nieczerniakowe nowotwory złośliwe skóry),zmniejszenie liczby (lub nawet brak) krwinek, w tym mała ilość czerwonych i białych krwinek,ciężkie reakcje alergiczne (np. nadwrażliwość, reakcje anafilaktyczne), zmniejszenie lub utrataapetytu, niepokój, uczucie pustki w głowie, niewyraźne widzenie lub widzenie na żółto, ograniczeniewidzenia i ból oczu (prawdopodobnie objawy gromadzenia się płynu w unaczynionej błonieotaczającej oko nadmiernego nagromadzenia płynu między naczyniówką a twardówką lub ostrejkrótkowzroczności lub ostrej jaskry z zamkniętym kątem przesączania), zapalenie naczyńkrwionośnych (martwicze zapalenie naczyń), zapalenie trzustki, nieżyt żołądka, zażółcenie skóry luboczu (żółtaczka), zespół o typie tocznia (choroba naśladująca toczeń rumieniowaty układowy, wktórym organizm jest atakowany przez własny układ odpornościowy), zaburzenia skóry, takie jakzapalenie naczyń krwionośnych w skórze, zwiększona wrażliwość na światło słoneczne, wysypka,zaczerwienienie skóry, powstawanie pęcherzy na wargach, oczach i ustach, łuszczenie się skóry,gorączka (możliwe objawy rumienia wielopostaciowego), osłabienie, zapalenie nerek lub zaburzeniaczynności nerek, obecność glukozy w moczu (cukromocz), gorączka, zaburzenia równowagielektrolitowej, duże stężenie cholesterolu we krwi, zmniejszona objętość krwi, wzrost stężeniaglukozy we krwi, trudności w kontrolowaniu stężenia glukozy we krwi/moczu u pacjentów zrozpoznaną cukrzycą, lub tłuszczu we krwi.
Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienionew ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszaćbezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w załączniku V. Dzięki zgłaszaniu
działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwastosowania leku.
5. Jak przechowywać Tolucombi
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku lub blistrze poskrócie EXP. Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca. Numer serii podany jest napudełku i blistrze po skrócie Lot.
Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących temperatury przechowywania produktuleczniczego.
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytaćfarmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronićśrodowisko.
68
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera lek Tolucombi
- Substancjami czynnymi leku są telimisartan i hydochlorotiazyd.
Każda tabletka zawiera 40 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu.Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 12,5 mg hydrochlorotiazydu. Każda tabletka zawiera 80 mg telmisartanu i 25 mg hydrochlorotiazydu.
- Pozostałe składniki to: hydroksypropyloceluloza, laktoza jednowodna, magnezu stearynian, mannitol, meglumina, powidon (K30), żelaza tlenek czerwony (E 172) - tylko w tabletkach o mocy 40 mg/12,5 mg i 80 mg/12,5 mg, krzemionka koloidalna bezwodna, sodu wodorotlenek (E 524), sodu stearylofumaran, sorbitol (E 420) i żelaza tlenek żółty (E 172) - tylko w tabletkach o mocy 80 mg/25 mg. Patrz punkt 2 „Tolucombi zawiera laktozę, sorbitol i sód”
Jak wygląda lek Tolucombi i co zawiera opakowanie
40 mg/12,5 mg: białe do prawie białych lub różowawo białe po jednej stronie i marmurkowo różowepo drugiej stronie, dwuwarstwowe, obustronnie wypukłe, owalne tabletki o wymiarach 15 mm x7 mm.
80 mg/12,5 mg: białe do prawie białych lub różowawo białe po jednej stronie i marmurkowo różowepo drugiej stronie, dwuwarstwowe, obustronnie wypukłe, owalne tabletki o wymiarach 18 mm x9 mm.
80 mg/25 mg: białe do żółtawo białych po jednej stronie i marmurkowo żółte po drugiej stronie,dwuwarstwowe, obustronnie wypukłe, owalne tabletki o wymiarach 18 mm x 9 mm.
Blistry (folia OPA/Aluminium/PVC//Aluminium): 14 x 1, 28 x 1, 30 x 1, 56 x 1, 60 x 1, 84 x 1,90 x 1, 98 x 1 i 100 x 1 tabletka, w pudełku tekturowym.
Blistry (folia OPA/Aluminium/PE+środek pochłaniający wilgoć//Aluminium): 14 x 1 i 98 x 1 tabletka,w pudełku tekturowym.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Podmiot odpowiedzialny
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, Słowenia
Wytwórca
KRKA, d.d., Novo mesto, Šmarješka cesta 6, 8501 Novo mesto, SłoweniaKRKA-POLSKA Sp. z o.o., ul. Równoległa 5, 02-235 Warszawa, PolskaTAD Pharma GmbH, Heinz-Lohmann-Straße 5, 27472 Cuxhaven, Niemcy
W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zwrócić się do miejscowegoprzedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego:
België/Belgique/Belgien
KRKA Belgium, SA.
Tél/Tel: +32 (0) 487 50 73 62
Lietuva
UAB KRKA Lietuva
Tel: + 370 5 236 27 40
България
КРКА България ЕООД
Teл.: + 359 (02) 962 34 50
Luxembourg/Luxemburg
KRKA Belgium, SA.
Tél/Tel: +32 (0) 487 50 73 62 (BE)
Česká republika
KRKA ČR, s.r.o.
Tel: + 420 (0) 221 115 150
Magyarország
KRKA Magyarország Kereskedelmi Kft.
Tel.: + 36 (1) 355 8490
Danmark
KRKA Sverige AB
Tlf: + 46 (0)8 643 67 66 (SE)
Malta
E. J. Busuttil Ltd.
Tel: + 356 21 445 885
69
Deutschland
TAD Pharma GmbH
Tel: + 49 (0) 4721 606-0
Nederland
KRKA Belgium, SA.
Tel: + 32 (0) 487 50 73 62 (BE)
Eesti
KRKA, d.d., Novo mesto Eesti filiaal
Tel: + 372 (0) 6 671 658
Norge
KRKA Sverige AB
Tlf: + 46 (0)8 643 67 66 (SE)
Ελλάδα
QUALIA PHARMA S.A.
Τηλ: +30 210 6256177
Österreich
KRKA Pharma GmbH, Wien
Tel: + 43 (0)1 66 24 300
España
KRKA Farmacéutica, S.L.
Tel: + 34 911 61 03 81
Polska
KRKA-POLSKA Sp. z o.o.
Tel.: + 48 (0)22 573 7500
France
KRKA France Eurl
Tél: + 33 (0)1 57 40 82 25
Portugal
KRKA Farmacêutica, Sociedade Unipessoal Lda.
Tel: + 351 (0)21 46 43 650
Hrvatska
KRKA - FARMA d.o.o.
Tel: + 385 1 6312 100
România
KRKA Romania S.R.L., Bucharest
Tel: + 4 021 310 66 05
Ireland
KRKA Pharma Dublin, Ltd.
Tel: + 353 1 293 91 80
Slovenija
KRKA, d.d., Novo mesto
Tel: + 386 (0) 1 47 51 100
Ísland
LYFIS ehf.
Sími: + 354 534 3500
Slovenská republika
KRKA Slovensko, s.r.o.
Tel: + 421 (0) 2 571 04 501
Italia
KRKA Farmaceutici Milano S.r.l.
Tel: + 39 02 3300 8841
Suomi/Finland
KRKA Finland Oy
Puh/Tel: +358 20 754 5330
Κύπρος
KI.PA. (PHARMACAL) LIMITED
Τηλ: + 357 24 651 882
Sverige
KRKA Sverige AB
Tel: + 46 (0)8 643 67 66 (SE)
Latvija
KRKA Latvija SIA
Tel: + 371 6 733 86 10
United Kingdom
Consilient Health (UK) Ltd.
Tel: + 44 (0)203 751 1888
Data ostatniej aktualizacji ulotki:
Szczegółowe informacje o tym leku znajdują się na stronie internetowej Europejskiej Agencji Lekówhttp://www.ema.europa.eu.
70